နော်ဒွေးအယ်ခူ လာမယ့် ၂၀၂၀ရွေးကောက်ပွဲမှာ ကရင်နီပြည်လူမျိုးစုလူငယ်များမှ ကရင်နီပြည်အခြေစိုက် တိုင်းရင်းသားပါတီများကို ဝန်းရံသွားမယ်လို့ ပြီးခဲ့တဲ့ မတ်လ ၁၈ ရက်နေ့ လွိုင်ကော်မြို့ ဝမ်ငေါ့ ကျေးရွာမှာ ပြုလုပ်သွားတဲ့ ကရင်နီပြည်လူမျိုးစုလူငယ်တွေ တွေ့ဆုံနှီးနှောဖလှယ်ပွဲမှာ ထုတ်ပြန်ကြေငြာလိုက်ပါတယ်။ ကရင်နီလူမျိူးစုလူငယ်ဦးဆောင်ကော်မတီဝင်တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ဒေါမိနစ်စိန်က” ကိုယ့်ပြည်နယ်ရဲ့အနေအထားအရ ကိုယ့်ပြည်နယ်မှာရှိတဲ့သူတွေကတော့ ကိုယ့်အသံကိုပိုပြီးနားထောင်ရမယ်ဆိုတဲ့ဟာမျိုးပေါ့။ ၂၀၁၅မှာနိုင်ခဲ့တဲ့ NLD ဆိုရင် တိုင်းရင်းသားအရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့မှ နားမထောင်ပေးဘူးပေါ့နော ပိုပြီးပိတ်ပင်မှုတွေများတယ် ။ ၂၀၂၀မှာတော့ တိုင်းရင်းသားပါတီကို ဝန်းရံခြင်းအားဖြင့် နိုင်ငံရေးကအစ တိုင်းရင်းသားအရေးက ပိုပြီးအဆင်ပြေမှာပေါ့” လို့ ဆိုပါတယ်။ လာမယ့်ရွေးကောက်ပွဲမှာသာ တိုင်ရင်းသားပါတီ အနိုင်ရခဲ့မယ်ဆိုရင် လူငယ်တွေ နိုင်ငံရေးမှာပိုမိုပါဝင်နိုင်ဖို့၊ ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်မှာ လူငယ်အသံပါဝင်နိုင်ဖို့ မျှော်လင့်ထားတယ်လို့ ၎င်းကဆက်ပြောပါတယ်။ လူငယ်တွေက တိုင်းရင်းသားပါတီ တွေကို […]
၂၀၂၀ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲကို ချဉ်းကပ်ခြင်း ( ၃ )
ယခုလတွင် စာရေးသူ အနေနှင့် ၂၀၂၀ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲကာလတွင် ကယားပြည်နယ်၌ ရှိလာနိုင်မည့် ခန့်မှန်း လူဦးရေနှင့် ဆန္ဒမဲပေးပိုင်ခွင့်ရှိသူဦးရေ ခန့်မှန်း အနေအထားကို အဓိက ဦးတည် ချဉ်းကပ်ရေးသားပါမည်။ လက်ရှိ စာရေးနေချိန် ( ၂၀၂၀ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ) အထိ အလုပ်သမား၊ လူဝင်မှု ကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့အင်အားဝန်ကြီးဌာနမှ ၂၀၂၀ ခုနှစ် နောက်ဆုံးရ လူဦးရေစာရင်းကို ပြုစုနေဆဲ ဖြစ်ပြီး ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်မှလည်း ဆန္ဒမဲပေးပိုင်ခွင့်ရှိသူဦးရေကို မထုတ်ပြန်နိုင်သေးပေ။ ၂၀၁၅ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ကယားပြည်နယ်၏ အသက် ( ၁၈ ) နှစ်ပြည့်ပြီး ဆန္ဒမဲပေးပိုင်ခွင့်ရှိသူဦးရေမှာ ( […]
ငြိမ်းချမ်းရေးလေ့လာသူ လူမှုအသင်းအဖွဲ့ရဲ့ အသံတချို့
ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်မှာ ဥပဒေပြုရေးမဏ္ဍိုင်က ကိုယ်စားလှယ်တွေရဲ့ ပါဝင်ပတ်သက်မှု ဘယ်လိုရှိနေလဲ။ အဲ့ဒီအကြောင်းကို ငြိမ်းချမ်းရေး လေ့လာသူ လူမှုအသင်းအဖွဲ့က သူတချို့ရဲ့ အသံကိုဖော်ပြပေးလိုက်ပါတယ်။ ကိုကျော်ထင်အောင် (LAIN နည်းပညာပြုအထောက်အကူအဖွဲ့၊ ဘုတ်ဥက္ကဌ) ပြည်သူ့လွှတ်တော်မှာကော အမျိုးသားလွှတ်တော်မှာကော တိုင်းရင်းသားရေးရာကော်မတီပိုင်းဆိုင်ရာတွေက ငြိမ်းချမ်းရေးအပိုင်းကို လုပ်ရတာရှိတယ်။ သို့သော် အဲဒီကော်မတီထဲ ပါဝင်ရတဲ့သူတွေဟာ ၂၁ရာစုပင်လုံလို အခမ်းအနားကြီးကျင်းပမှသာလျှင် ပွဲတက်အဆင့်လောက်သာပါနေရတာကိုတွေ့ရတယ်။ ပြီးတော့ပြည်ထောင်စုတစ်ခုလုံးမှာဆိုရင် လက်ရှိ NRPC နဲ့တွဲပြီးတော့ လွှတ်တော်ပိုင်းဆိုင်ရာကနေ ပြည်သူ့လွှတ်တော်တစ်ဦး အမျိုးသားလွှတ်တော်တစ်ဦး ကော်မတီတွေကနေ ပါတယ်ဆိုပေမယ့်လည်း သူတို့တွေရဲ့ ထဲထဲဝင်ဝင်လုပ်ဆောင်မှုတွေမတွေ့ရဘူး။ နဂိုမူလ ဦးအောင်စိုး လုပ်ဆောင်ရာကနေ ဦးအောင်စိုးကို အနားပေးပြီးတော့ လက်ရှိ ဦးဌေးဝင်အောင်လို့ခေါ်တဲ့ ကိုပြုံးချိုကနေပြီးတော့ လွှတ်တော်ကိုယ်စား ငြိမ်းချမ်း Process မှာ ပါဝင်ဆိုသော်လည်းပဲ […]
ကယားပြည်နယ်ရှိ တပ်သိမ်းမြေကိစ္စကို NLD အစိုးရ ကိုင်တွယ်လို့မရဟုဆို
ကန္တာရဝတီတိုင်း(မ်) ကယားပြည်နယ်မှာ လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ စစ်တပ်နှင့်တောင်သူအကြားမြေသိမ်းကိစ္စကို NLD အစိုးရအနေနဲ့ လက်ရှိအချိန်အထိကိုင်တွယ်လို့မရသေးဘူးလို့ လယ်ယာမြေဥပဒေနှင့်တောင်သူအရေးဆောင်ရွက်နေတဲ့ ကယားပြည်နယ်အခြေစိုက်အဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ဖြစ်တဲ့ Kayah Earthright Action Network မှ တာဝန်ခံစောအယ်စေးကပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ စောအယ်စေးက “ဒီကရင်နီပြည် (ကယား) အတိုင်းအတာအရပြောမယ်ဆိုရင်အစိုးရအနေနဲ့ဘာမှပြောလို့မရဘူး၊ ပါဝင်ပတ်သက်သူကိုယ်တိုင်ကစစ်တပ်ဖြစ်နေတော့ဘာမှလုပ်လို့မရဘူး၊ သူတို့နှုတ်ကကိုယ်တိုင်ပြောတယ်ရှိတယ်၊ ငါတို့စိစစ်ပြီးပြီလေ၊ ပြန်ပေးဖို့လည်းဆုံးဖြတ်ပြီးပြီလေ၊ ဒါပေမဲ့စစ်တပ်က ပြန်မပေးတော့ ငါ့တို့လည်းဘာမှလုပ်လို့မရဘူးတဲ့၊ အဲ့တာ သူတို့စကားက ထွက်လာတဲ့ဟာတွေဘဲ ” လို့ပြောပါတယ်။ NLD အစိုးရအနေနဲ့ လယ်ယာမြေနဲ့အခြားမြေများစိစစ်ရေးကော်မတီကိုဖွဲ့စည်းထားပြီး အဲ့ဒီကော်မတီအနေနဲ့ သိမ်းဆည်းမြေနဲ့ပတ်သက်တဲ့မူဝါဒ၊ စွန့်လွတ်မြေနဲ့ပတ်သက်တဲ့ မူဝါဒရှိတဲ့အပြင် တပ်သိမ်းမြေ ဆိုတဲ့မူဝါဒ ကိုရေးဆွဲ ထားပြီး တပ်သိမ်းမြေ မူဝါဒကိုတော့ NLD အစိုးရအနေနဲ့လုံးဝထိလို့မရဘူးလို့လည်း စောအယ်စေး က ပြောပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က […]
ဒေသန္တရအမိန့်က ပြည်နယ်ကိုကျဆုံးအောင်ပြုလုပ်နေခြင်းဟုဆို
နော်ဒွေးအယ်ခူ ပြည်နယ်အစိုးရ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ဒေသန္တရအမိန့်ထုတ်ပြန်ထားခြင်းက ကယား(ကရင်နီ)ပြည်နယ် ကျဆုံးအောင် ပြုလုပ်နေခြင်းဖြစ်တယ်လို့ Karenni MATA အဖွဲ့မှ တာဝန်ခံဖြစ်တဲ့ ခွန်းအန်းဂျလိုက ပြောပါတယ်။ ခွန်းအန်းဂျလိုက “အစိုးရကို တိုက်ခိုက်ဖို့အမြင်ဖွင့်တာမဟုတ်ဘူး။ လူထုတွေ သိထိုက်သိအပ်တဲ့အရာတွေ ကျတော်တို့က အမြင်ဖွင့်ပေးတယ် လိုက်ပြီး ဆော်သြပေးတာကို သူတို့က အဆိုးမြင်ဝါဒနဲ့ ဒေသန္တရအမိန့်ထုတ်ပြန်တာက ပြည်နယ်ကျဆုံးအောင်လုပ်တာပဲ ကျတော်တို့မြင်တယ်” လို့ ပြောဆိုထားပါတယ်။ ကယားပြည်နယ်တွင်း ဆောင်ရွက်နေတဲ့ သတ္တုစီမံကိန်းတွေမှာ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး စုံစမ်းစစ်ဆေးရေးတွေ (EIA/IEE) ပြုလုပ်ထားခြင်း ရှိမရှိ စတာတွေကို ဒေသခံတွေ အသိပညာ ချပြဆွေးနွေးချင်ပေမယ့်လည်း ဒေသန္တရအမိန့်ကြောင့် လူထုတွေမှာ ပူးပေါင်းပါဝင်လာမှု အပိုင်းအားနည်းလာတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ Karenni MATA အဖွဲ့ဟာဆိုလျှင် ပြည်နယ်အတွင်း […]
ကယားပြည်နယ်တွင်း လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်ခံရမှု ယခင်အစိုးရထက် ပိုမိုဆိုးဝါးလာ ဟုဆို
ကန္တရဝတီတိုင်း(မ်) ကယား(ကရင်နီ) ပြည်နယ်တွင် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်ခံရမှုများ ယခင်အစိုးရလက်ထက်ထက် ပိုဆိုးဝါးလာကြောင်း ကရင်နီအမျိုးသမီး အစည်းအရုံး ( KNWO ) မှ အတွင်းရေးမှူး – ၂ မော်ဖရေးမြာက ပြောသည်။ “ အာဏာပိုင်တွေကနေကျူးလွန်တဲ့ အမှုတွေဆိုရင် တရားဥပဒေ လမ်းကြောင်းသွားပေမဲ့လည်း တရားမျှတမှု လုပ်ယူတဲ့နေရာမှာ အရမ်းခက်ခဲတာမျိုးတွေ၊ နောက်ပြီးတော့ အခုဆိုရင် ငွေများတရားနိုင်ဆိုတဲ့ခေတ်ရှိနေသေးတယ်။ ပြောရမယ်ဆိုရင် လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ ကျမတို့ ကယားပြည်နယ်မှာ အခုထိချိုးဖောက်မှုတွေရှိနေသေးတယ် ” လို့ မော်ဖရေးမြာက ပြောပါတယ်။ ၂၀၁၀ရွေးကောက်ပွဲအပြီးတက်လာတဲ့အစိုးရလက်ထက်မှာ တောင်သူတွေကို တရားစွဲထောင်ချတာတွေ လူငယ်တွေ ထောင်ချတာတွေ မရှိခဲ့ဘဲ ယခု ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲအပြီးတက်လာတဲ့ အစိုးရလက်ထက်မှာ အခုလို တွေ့နေရတာတွေက […]
၂၀၂၀ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲကို ချဉ်းကပ်ခြင်း ( ၂ )
ကျော်ထင်အောင် ရေးသားသည်။ ယခင်အပတ်က စာရေးသူ စကားပလ္လင်ခံထားသလိုပင် ၂၀၂၀ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲကို တနိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာထက် ကယားပြည်နယ် အနေအထားကိုသာ အဓိက ဦးတည် ချဉ်းကပ်ရေးသားပါမည်။ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေအရ ပထမဆုံး ၂၀၁၀ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင် ကယားပြည်နယ် မဲဆန္ဒနယ် ( ၃၄ ) နေရာစလုံး၌ ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ ( USDP ) တစ်ပါတီ တည်းသာ အနိုင်ရခဲ့ပါသည်။ ၂၀၁၅ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲတွင် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ( NLD ) မှ ( ၂၆ ) နေရာ၊ ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့်ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ ( […]
အဖြေရှိဖို့ လိုအပ်နေသေးတဲ့ မြေယာသိမ်းဆည်းမှုပြသာနာ
ဘိုထီး(ငွေတောင်ပြည်) ကယား(ကရင်နီ)ပြည်မှာ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ မြေယာသိမ်းဆည်းမှုပြသာနာကို ဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ မဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ ဆိုတာက ပြည်နယ်အစိုးရအနေနဲ့ ပြည်နယ်တစ်ခုလုံးကို ကိုယ်စားပြုမှု ဘယ်လောက်ရှိလဲ မရှိဘူးလဲဆိုတဲ့ အပေါ်မှာအဓိကမူတည်ပါတယ်။ ပြည်နယ်အစိုးရက ပြည်နယ်ဒေသတစ်ခုလုံးကို အမှန်တကယ် ကိုယ်စားပြုတယ်ဆိုရင်ဒေသအတွင်းမှာ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ မြေယာသိမ်းဆည်းမှုပြသာနာကို မဖြေရှင်းပေးနိုင်စရာအကြောင်းမရှိဘူး။ ပြည်နယ်အတွင်းမှာ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ မြေယာသိမ်းဆည်းမှုပြသာနာကို ဖြေရှင်နိုင်ဖို့ဆိုရင် ပြည်နယ်တစ်ခုလုံးကို ကိုယ်စားပြုဖို့ မဖြစ်မနေလိုအပ်ပါတယ်။ ကယားပြည်နယ်အစိုးရအနေနဲ့ သမိုင်းရှိခဲ့ဖူးတဲ့ အစိုးရအဖြစ် ဒေသခံရဲ့ အသိအမှတ်ပြုတာကို ခံချင်တယ်ဆိုရင် ဒေသအတွင်းမှာ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ မြေယာသိမ်းဆည်းမှု ပြသာနာကို မဖြစ်မနေဖြေရှင်းပေးရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ပြည်နယ်အတွင်းမှာ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ မြေယာသိမ်းဆည်းမှု ပြသာနာကို မဖြေရှင်းပေးနိုင်ဘူးဆိုရင် ရေကြည်လည်းနောက် ဖြေရာလည်းပျောက် ဆိုတဲ့အတိုင်း သမိုင်းရှိခဲ့တဲ့ အစိုးရအဖြစ် ဒေသခံက အသိအမှတ်ပြုမှာ […]
တောင်သူတွေကို ပြည်သူ့အစိုးရကယ်တင်နိုင်မည်လော
ဘခက် (ငွေတောင်ပြည်) ရေးသားသည် နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က ၆၈ နှစ်မြောက် ကယားပြည်နယ်နေ့ကိုတက်ရောက်ခဲ့ပြီး ကရင်နီလူငယ်ငယ်အင်အားစုနဲ့ ကယားပြည်နယ်အစိုးရ ဧည့်ရိပ်သာမှာတွေ့ဆုံဆွေးနွေးကြတော့ လူငယ်တွေဘက်က အချက်သုံးချက်ကိုတင်ပြဆွေးနွေးခဲ့ကြပါတယ်။ ကရင်နီလူငယ်ဘက်တင်ပြချက်တွေကတော့၊ လွိုင်ကော်မြို့ထဲက ပြည်သူပိုင်ပန်းခြံ ဖြစ်တဲ့ ကန္ဒာဟေဝန်ပန်းခြံမှာ ထားရှိတဲ့ဗိုလ်ချုပ်ကြေးရုပ်ရွေ့ပြောင်းရေး၊ မြေယာကိစ္စနဲ့ပတ်သက် ပြီး တပ်မတော်ဘက်က တောင်သူ (၄၁) ယောက်ကိုတရားစွဲဆိုထားတဲ့ကိစ္စနှင့် ကရင်နီလူငယ်ဘက်က ကယားပြည်နယ်မှာ လူငယ်တွေအားလုံးစုစည်းနိုင်ဖို့ Youth Centre ( လူငယ်စင်တာ) တစ်ခုထားပေးဖို့၊ မျိုးနွယ်စုလူငယ်တွေဖြစ်တဲ့ ကယား၊ ကယန်း၊ ကယောစတဲ့လူငယ်တွေကို ပြည်နယ်အစိုးရက ငွေရေးကြေးရေးအရ တတ်နိုင်သလောက်ပံ့ပိုးပေးဖို့၊ ပြည်နယ်တွေမှာ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းဖန်တီးပေးဖို့၊ပြည်နယ်အစိုးရက ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ ဒေသန္တရအမိန့် ပုဒ်မ ၁၈၈ ကိုပြန်ရုတ်သိမ်းပေးဖို့၊ Youth Policy […]
ဗိုလ်ချုပ်ကြေးရုပ်ပြောင်းရွေ့ရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဦးဆောင်လှုပ်ရှားသူ ကရင်နီလူငယ်တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ခွန်းသောမတ်စ်နှင့် တွေ့ဆုံမြေးမြန်းခြင်း
“အခုက ဒီ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲနီးလာတဲ့အတွက် ဟန်ဆောင် ကော်မတီဖွဲ့ပြီး တိုင်းရင်းသားဒေသမှာ လွဲမှားမှုရှိခဲ့တဲ့ဟာတွေကို ဒီကော်မတီနဲ့ပြန်ဖြည့်မယ်ဆိုတဲ့ပုံစံမျိုးဘဲ။” ကယားပြည်နယ်မှာ တိုင်းရင်းသားတွေနဲ့ အငြင်းပွားနေတဲ့ ဗိုလ်ချုပ်ကြေးရုပ်ကိစ္စကို ဖြေရှင်းဖို့နဲ့တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာ စစ်ဘက်ရေးရာကိစ္စကလွဲပြီး အငြင်းပွားစရာကိစ္စရပ်တွေကို ဖြေရှင်းဖို့ဆိုပြီး NLD ပါတီက အဖွဲ့ဝင် (၁၅) ဦးပါရှိတဲ့ ဗဟိုတိုင်းရင်းသားရေးရာကော်မတီကို ဒီလ (၂) ရက်နေ့ကဖွဲ့စည်းလိုက်ပါတယ်။ အခုဖွဲ့စည်းလိုက်တဲ့ကော်မတီနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဗိုလ်ချုပ်ကြေးရုပ်ပြောင်းရွေ့ရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဦးဆောင်လှုပ်ရှားသူတစ်ဦးလည်းဖြစ်၊ ပြည်နယ်အစိုးရက ပုဒ်မ ၁၀ နဲ့တရားစွဲပြီး ထောင်ဒဏ် (၆) လ ကျခံခဲ့ရတဲ့ ကရင်နီလူငယ်တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ခွန်းသောမတ်စ်ကို ကန္တာရဝတီတိုင်းမ်က မေးမြန်းထားပါတယ်။ KT – ထောင်ကလွတ်လာပြီး ဘာတွေများလှုပ်ရှားနေလဲ။ ခွန်းသောမတ်စ် – ထောင်ကလွတ်လာပြီးနောက်ပိုင်းတော့ ကြေးရုပ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး လှုပ်ရှားမှုတော့မရှိဘူးပေါ့နော်။ […]