စိုးထိုက်အောင် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းကပ်ရောဂါ ကြုံတွေ့နေကြရတဲ့အချိန်မှာ ပြည်သူတွေ ရောဂါကူးစက်မခံရလေအောင် ဂရုတစိုက်နဲ့ အိမ်မှာနေနေကြရတဲ့အချိန်မှာ လက်ရှိမြန်မာနိုင်ငံအတွင်း တိုင်းရင်းသားဒေသတွေဘက်မှာကတော့ စစ်ဘေးတွေနဲ့ ကြုံနေရလို့ ဒီရောဂါကူးစက်မှု ထိန်းချုပ်ဖို့ထက် စစ်ဘေးဒဏ်ကနေ မနည်းထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေကြရပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်နယ်နှင့် ချင်းပြည်နယ်တွေမှာ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ အေအေ အကြား ပဋိပက္ခတွေကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာနေရသူ (၁၅၀၀၀၀)လောက်အထိ ရှိနေပြီဖြစ်ပါတယ်။ ယနေ့အချိန်ထိ တိုက်ပွဲတွေ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေပြီး လွန်ခဲ့တဲ့ ရက် ၃၀အတွင်း ချင်းပြည်နယ်မှ စစ်ပွဲတွေကြောင့် ကလေးငယ်များအပါအဝင်သေဆုံးသူ စုစုပေါင်း (၂၈) ဦးအထိရှိနေပြီဖြစ်ပါတယ်။ ချင်းလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့မှ Salai Lian က “ဒီတိုက်ပွဲကြောင့်ပြည်သူတွေမနစ်နာဖို့၊ တိုက်ပွဲကြောင့်ပြည်သူတွေ မသေဖို့၊ တိုက်ပွဲကြောင့်ပြည်သူတွေ ဒဏ်ရာမရဖို့ဘဲပေါ့ ကျတော်တို့အော်ပေးတာဖြစ်တယ် ပြည်သူတွေဘက်ရပ်တည်ပြီးတော့ ပြည်သူတွေရဲ့လိုအင်ဆန္ဒကို အတတ်နိုင်ဆုံးဖော်ပြဖို့ဘဲဖြစ်တယ်။” ပြောပါတယ်။ […]
IDPs
မော်ဦးမြာ ကယား(ကရင်နီ)ပြည်နယ်ရဲ့ ရှားတောမြို့နယ်ထဲက ကျေးရွာတွေဟာဆိုရင် ယခင် ဖြတ်လေးဖြတ်စစ်ဘေးဒဏ်ခံရလို့ ရွာလုံးကျွတ် ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခဲ့ကြရတာတွေ ကျေးရွာတွေ တော်တော်များများ ပျက်စီးခံခဲ့ရပါတယ်။ တချို့ဒေသခံတွေအများစုက နယ်စပ် ဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာ စစ်ရှောင်ကြသလို ရှားတော့မြို့ပေါ်က စုစည်းရွာမှာလည်း သွားရောက်ပြေးရှောင်နေထိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။ အခုချိန်ထိ ကျေးရွာကို မပြန်နိုင်နိုင်ကြသေးပါဘူး။ တချို့အနည်းအကျဉ်းကတော့ တောင်ယာတွေ ပြန်ခုတ်စားတဲ့သူ ရှိပါတယ်။ အရင်ကဆိုရင် ရှာတောမြို့နယ်ထဲမှာ ကျေးရွာပေါင်း ၂၀၀ ကျော်ထိ ရှိခဲ့ပါတယ်။ အခုဆိုရင်တော့ အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးမှူးရုံးမှာ ကျေးရွာပေါက်တာ ၂၀ ကျော်ကျော်လောက်သာ ရှိပါတော့တယ်။ နယ်မြေမငြိမ်းချမ်းလို့ အခုချိန်ထိ ဒေသခံတွေရဲ့ ရင်ထဲမှာ ဘာတွေ ခံစားနေရလဲ၊ ယနေ့ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်အပေါ် ဘယ်လိုမြင်ကြပါသလဲဆိုတာနဲ့ပါတ်သက်လို့ ရှားတောမြို့နယ်မှ ဒေသခံတွေ အမြင်ကို မေးမြန်းတင်ဆက်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။ ငြိမ်းချမ်းရေးဆိုတာ […]
သူဌေးတွေအတွက် ထမင်းဟင်းချက်တဲ့ မီးဖိုဆောင်ခန်းလောက် အခန်းငယ်လေးတစ်ခန်းထဲမှာ မိသားစုခြောက်ယောက် နေထိုင်နေကြပါတယ်။ သူတို့တွေကတော့ ပိုလီယိုရောဂါရှိလို့ လမ်းမလျှောက်နိုင်တဲ့ အသက်သုံးဆယ်အရွယ်အစ်ကိုရယ်၊ ဒုကိ္ခတဘဝနဲ့နေနေရတဲ့ အသက်ငါးဆယ့်ငါးနှစ်အရွယ်အမေတစ်ယောက်ရယ်နဲ့ ကလေးသုံးယောက်ရယ်ကို ဦးဆောင်စီမံရတဲ့သူကတော့ အသက်၂ရနှစ်အရွယ်ရှိတဲ့ ဒေါ်ဆိုင်ခေါင်လေးပါ။ ဘုရားစင်၊ အိပ်ယာခင်း၊ ထမင်းအိုးဟင်းအိုး၊ အဝတ်ထုတ်တွေနဲ့ပြည့်နေတဲ့ သုံးထပ်သားခင်း အခန်းငယ်လေးတစ်ခန်းထဲမှာ မိသားစုခြောက်ယောက်နေနေရတဲ့နေရာကတော့ ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်း၊ ကျောက်မဲမြို့နယ်၊ နယ်မြေ-၆ တိလင်-၉ရပ်ကွက်ပါ။ ဒီရပ်ကွက်ဟာ စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူတချို့ အိမ်လာငှားနေကြတဲ့နေရာပဲဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့တွေဟာ ဖေဖော်ဝါရီလတုန်းက စစ်ဖြစ်တဲ့ တော့ဆန်ရွာကနေ ကျောက်မဲမြို့ပေါ်က ဘုန်းကြီးကျောင်းမှာ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်အဖြစ်နေခဲ့ပြီး မွေးစကလေးငယ်တစ်လပြည့်တော့ အထက်က ရပ်ကွက်ထဲမှာ အိမ်ငှားနေခဲ့ကြတာပါ။ ဒေါ်ဆိုင်ခေါင်လေးရဲ့အမျိုးသားကတော့ တော့ဆန်ရွာမှာ အလုပ်အဆင်မပြေလို့ ထိုင်းဘက်ကို အလုပ်သွားလုပ်လိုက်တာ ကိုးလလောက်ကြာသွားပြီလို့ သိရပါတယ်။ “ အစ်ကိုက […]
ပြန်လည်အခြေချနေထိုင်မည့် ဒုက္ခသည်များနေရာအတည်တကျနေထိုင်ရန်အတွက် မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်နိုင်ရန် အခက်အခဲရှိနေသည်ဟု ရှားတောမြို့နယ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဒေါ်ဝင့်ဝါထွန်းက ပြောသည်။ “ဒုက္ခသည်စခန်းကနေပြီးတော့ပြန်လည်အတည်တကျနေထိုင်တာမျိုးတော့မရှိသေးဘူး။ သွားလိုက်ပြန်လိုက်ဆိုတာမျိုးရှိတယ်။သူတို့ပြန်လည်အခြေချနေထိုင်ဖို့ခက်ခဲတယ်။” ဟု ဒေါ်ဝင့်ဝါထွန်းကပြောသည်။ နယ်စပ်ဒုက္ခသည်စခန်းတွင် နေထိုင်သူများအနေဖြင့် အတည်တကျပြန်လည်နေထိုင်တာမျိုးမရှိသေးသော်လည်း တောင်ယာလုပ်ကိုင်စိုက်ပျိုးလိုသူတချို့က ဒုက္ခသည်စခန်းနှင့်ကျေးရွာများသို့ အသွားအပြန်ပြုလုပ်၍ စိုက်ပျိုးနေကြသည်။ မယ်စဲမြို့နယ်အတွင်းရှိ ကျေးရွာတချို့တွင် ဒုက္ခသည်စခန်းမှ ပြန်လည်လာရောက်နေထိုင်သူ တချို့ရှိနေသော်လည်း မှတ်ပုံတင်ပြုလုပ်ရန် အခက်အခဲရှိနေသည်ဟု ဖွံ့ဖြိုးရေးလုပ်ငန်း သွားရောက်ဆောင်ရွက်နေသည့် လူငယ်တစ်ဦးက ပြောပါသည်။ “မိသားစုတစ်စုပြန်လာနေတာရှိတယ်။သူတို့မှ အိမ်ထောင်စုလည်းမရှိ မှတ်ပုံတင်လည်းမရှိဘူး။ လဝက ရုံးကလည်းမလုပ်ပေးဘူးပြောတယ်။”ဟု ၎င်းကဆိုသည်။ လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဦးစီးဌာနအနေဖြင့် အစိုးရရက်တစ်ရာစီမံချက်တွင် မှတ်ပုံတင်များ ၊ အိမ်ထောင်စုစာရင်းများပြုလုပ်ပေးခဲ့သော်လည်း ဒုက္ခသည်စခန်းမှ တရားဝင်ထွက်လာသူရှိ၊မရှိဆိုသည် အချက်အလက်အသေးစိတ်ကို မသိရှိနိုင်သေးကြောင်း သိရသည်။ ရှားတောမြို့နယ်သည် ယခင်က ကယားပြည်နယ်အတွင်းတွင် တတိယ […]
ဇွန်လှိုင်လ ၂ဝ ရက်နေ့မှာ ကျရောက်တဲ့ ကမာ္ဘ့ဒုက္ခသည်များနေ့ မှာ ထိုင်းမြန်မာ နယ်စပ်က လူဦးရေ ၁၅၀၀ဝ ခန့် ရှိတဲ့ ရင်နီဒုက္ခသည်စခန်း ၂ခု မှာ ရောက်ရှိနေကြတဲ့ စစ်ပြေး ဒုက္ခသည်တွေ ဘယ်လိုကြောင့် ဒုက္ခသည်စခန်းကို ရောက်ရှိလာတာလဲဆိုတဲ့ သူတို့ရဲ့ ရင်ဖွင့်သံ လေးတွေကို စုစည်းထား ပါတယ်။ စူးမယ် ရှားတောမြို့နယ် ဒေါစဲရွာမှ ၁၉၉၆ ခုနှစ်မှာ ကရင်နီ ဒုက္ခသည်စခန်းကို ရောက်ရှိလာတဲ့ အသက် ၈ဝ ဝန်းကျင် မော်ဘော်မယ် “ဗမာစစ်တပ်တွေ မောင်းထုတ်လို့ ပြေးလွားရင်း ထွက်လာတာ။ သစ်ပင်အောက်မှာပဲ လျောက်အိပ်ရတယ်။ ပုရွက်ဆိတ်လည်းကိုက် ခြင်တွေလည်းကိုက်နဲ့။ ခြုံထဲမှာလဲ အိပ်ရတယ်။ တောထဲမှာ မအိပ်ချင်တော့ဘူး။ […]
ထ ျို း မြာ ကယားပြည်နယ်၏ ပညာရေးရံပုံငွေပွဲအဖြစ် ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လကုန်ပိုင်းက စင်ကာပူ၌ သွားရောက်ဖျော်ဖြေခဲ့ကြသည့် ကယား ပြည်နယ်အနုပညာရှင်များအဖွဲ့သည် ရံပုံငွေပွဲမှ ရရှိလာသည့် အလှူငွေ (၃၆) သိန်းကျော်ကို ကယားပြည်နယ်အတွင်းရှိ စာသင်ကျောင်းများသို့ လာရောက်လှူဒါန်းခဲ့ကြသည်။ နာမည်ကြီး အဆိုတော်များဖြစ်ကြသည့် အောင်ထက်၊ ဟက်ကက်၊ သောမတ်စ်ကောင်းမြတ်နှင့် မော်ဒယ် ကယ်ရိုလိုင်းတို့ ပါဝင်သည့် ကယားပြည်နယ်မှ အနုပညာကြယ်ပွင့်များ (Karenni Artistes Association) အဖွဲ့သည် (၁၄၁) ကြိမ်မြောက် ကရင်နီအမျိုးသားနေ့ အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် ပြီးခဲ့သည့် ဇွန်လအတွင်းက စင်ကာပူတွင် ဂီတဖျော်ဖြေပွဲတစ်ပွဲ ပြုလုပ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ဒီးမော့ဆိုမြို့ ယူဆမိုဆိုအလယ်တန်းကျောင်းသို့သွားရောက်လှူဒါန်းစဉ်ပုံ။ ဧရာဝတီတိုင်း ပန်းတနော်မြို့နယ် ဂယက်စု(ခ)လိပ်ပုတ်ကုန်း မူလတန်းလွန်ကျောင်းတွင် ဆယ်သိန်းနှင့်ခုနှစ်သောင်း၊ […]
ကော်မိန်း ဖားဆောင်းမြို့နယ် ခဲမဖြူအနီးရှိ စုစည်းကျေးရွာတွင် စာသင်ကျောင်းမရှိသည့်အတွက် ကျောင်းသား ၅ဝ ခန့် အခက် အခဲဖြစ်နေကြပြီး မိုင်ဝက်ခန့်ဝေးသော ခဲမဖြူကျောင်းသို့ သွားရောက်၍ ပညာသင်ကြားမှု ပြုလုပ်နေရသဖြင့် ဒေသခံများမှ ကျေးရွာစာသင်ကျောင်းတစ်ခုကို အလိုရှိနေကြသည်။ စုစည်းကျေးရွာမှ ခဲမဖြူကျောင်းသို့ ကျောင်းတက်ရသည့်လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ခက်ခဲသည့်အတွက် လွှတ်တော်ကိုယ်စား လှယ်များထံ တင်ပြတောင်းဆိုထားသည်ဟု ဒေသခံဒေါ်နှင်းဖြူက ပြောသည်။ “စားဝတ်နေရေးအတွက် ကလည်းတစ်ဖက်ဆိုတော့ ကလေးတွေကိုလှည့်မကြည့်နိုင်ဘူးလေ။ ဆိုင်ကယ်တွေရှိလို့ လိုက်ပို့နိုင်ရင်တော်သေးတယ်။ ဆိုင်ကယ်တွေလည်းမရှိတော့လိုက်မပို့နိုင်ဘူး။ ဆိုင်ကယ်တွေ သွားသွားလာလာနဲ့ ကျတော့ […]