မြေယာပြသနာ

လတ်တလောဖြစ်ပွားနေတဲ့ ကိုဗစ်၁၉ကာလအတွင်းမှာ ပြည်နယ်အစိုးရအနေနဲ့ မြေယာနဲ့ပတ်သက်တဲ့စီမံခန့်ခွဲမှုတွေ လုပ်ဆောင်နေတဲ့အပေါ်မှာ ပြည်နယ်အတွင်းမှာရှိတဲ့မြေယာအရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဆောင်ရွက်နေကြတဲ့ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတွေက ဘယ်လိုပြောဆိုကြပါသလဲ။ စောအယ်စေး (Kayah Earthrights Action Network) လက်ရှိ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါဖြစ်တဲ့ COVID-19 ပေါ့နော ကပ်ရောဂါဖြစ်နေတဲ့ကာလမှာတော့ အမှန်တကယ်အစိုးရအနေနဲ့ လူထုကိုအမှန်တကယ် ဒီရောဂါမဖြစ်ဖို့ကနေ အဓိက ကာကွယ်ပေးဖို့ ကူညီပေးဖို့သွားရမှာဖြစ်တယ်။ ဒါပေမယ့်...

အန်ထောနီ ဖရူမြို့နယ်ရဲ့ အရှေ့ဖက်ခြမ်းမှာရှိတဲ့ တောင်ယာမြေတွေဟာ ဘိုးဘွားစဉ်ဆက်က ရွှေ့ပြောင်းတောင်ယာအနေနဲ့လုပ်ကိုင်စားသောက်ခဲ့ကြပြီး အဓိက အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းအဖြစ် စပါး၊ ပြောင်း၊ မြေပဲများကိုလုပ်ကိုင်စားသောက်ကြပါတယ်။ ၂၀၁၀ မတိုင်ခင်အထိတော့ စားဝတ်နေရေးအဆင်ပြေပြီး သီးနှံတွေလည်းအထွက်ကောင်းခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၀ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲကာလမှာ ဒေသခံပြည်သူတွေကိုအသိပေးခြင်းမရှိပဲ သက်ဆိုင်ရာ အစိုးရဌာနဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူတွေနှင့် ဖရူဆိုမြို့ပေါ်ရှိ တပ်ရင်းတွေဖြစ်ဖြစ်ကြတဲ့ အမှတ် (၅၃၁)...

၂၀၁၂ လယ်ယာမြေဥပဒေ ၏ အကျိုးဆက်များ (၁၁.၅.၂၀၂၀) တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာ မြေယာ နှင့် ပတ်သက်ပြီး သက်သေခံစာရွက်စာတမ်းတောင်းလာရင် သူတို့မှာ ပြနိုင်တာဆိုလို့ ကြာချိန် (တိကျရှင်းမူမရှိသောအချိန်ကာလ) ပဲဖြစ်တယ်။ (သို့မဟုတ်) ခေတ်အဆက်ဆက်က ဒီမြေကိုလက်ဆင့်ကမ်းလုပ်ကိုင်လာခဲ့တဲ့ ဘိုးဘွားတွေရဲ့အမည်နာမတွေပါပဲ။ ဒါပေမဲ့ ဒါတွေကို ၂၀၁၂ လယ် ယာမြေဥပဒေကို နားမလည်ဘူး။...

စိုးထိုက်အောင် ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ် ညောင်ကုန်းကျေးရွာရဲ့ မြေယာအငြင်းပွားမှု ပြဿနာမှာ ဝယ်သူဘက်က မြေယာကို မတရားဝယ်ယူထားတာမဟုတ်ကြောင်း အချက်အလက်တွေ၊ အထောက်အထားတွေနဲ့ဝယ်ထားတာဖြစ်တယ်လို့ ၎င်းရွာမြေကို ဝယ်ယူသူ ဦးထက်ကပြောပါတယ်။ ၎င်းက “ကျတော်တို့ မတရားယူထားတာမှ မဟုတ်တာမဟုတ်တာ၊ ကျတော်တို့ အထောက်အထားတွေနဲ့အချက်အလက်တွေပြည့်စုံပြီးတော့ ကျတော်တို့ဝယ်တာလေ အဲ့မြေကို သူတို့မြေဆိုတာဒီတိုင်းနှုတ်နဲ့သွားပြောလို့မှမရတာ သူတို့မှာ ဘာလဲ အထောက်အထားဆိုတာလဲ နှုတ်ထဲမှာဘဲရှိတယ်သွားပြောလို့ဘယ်ရမှာတုန်း”...

ကန္တာရဝတီတိုင်း(မ်) နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ ကရင်နီလူငယ်အင်အားစုတို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုမှာ စစ်တပ်ကနေ တောင်သူတွေကို တရားစွဲထားတဲ့ကိစ္စ ဆွေးနွေးရာမှာ အားရကျေနပ်မှုမရခဲ့ပေမယ့်လည်း တစ်စုံတရာ မျှော်လင့်ချက်တော့ရရှိခဲ့တယ်လို့ ကရင်နီပြည်တောင်သူလယ်သမား သမဂ္ဂဥက္ကဌ ခူးတူရယ်ကပြောပါတယ်။ “တောင်သူတွေတရားစွဲခံရတာ ၄၁ ယောက်ရှိနေပြီ၊ ၁၁ ယောက်ကထောင်ထဲမှာ ၊ ပုဒ်မ ၅ ခုနဲ့...

မီမြာ ကယားပြည်နယ် ဒီးမော့ဆိုမြို့ တပ်မတော်အမြောက်တပ် (၃၆၀)က ဒေါဆိုရှေ့ကျေးရွာတောင်သူများ၏ မြေယာများကို တပ်သိမ်းမြေအဖြစ် သိမ်းလိုက်သည့်အတွက် တောင်သူများ စားဝတ်နေရေးအတွက် အခက်အခဲ ကြုံနေရသည်။ တောင်ယာအလုပ်ကိုသာ လုပ်ကိုင်လာခဲ့ကြသည့်အတွက် တောင်ယာ အလုပ်အပြင် အခြားအလုပ်ကို မလုပ်ကိုင်နိုင်ကြောင်း၊ မြေယာ ပြန်မရလျှင် အခြား လုပ်ကိုင်စားသောက်ရန် မြေယာလည်းမရှိတော့ကြောင်း သိရသည်။ “ကျနော်တို့ ဒါမှပြန်မရဘူးဆိုလို့ရှိရင်...

ကန္တာရဝတီတိုင်း(မ်) စစ်တပ်မှသိမ်းယူထားတဲ့ ဒေသခံတောင်သူတွေရဲ့ မြေယာဟာဆိုလျှင် မြေသိမ်းဥပဒေနှင့်မကိုက်ညီဘူးဆိုရင် ဥပဒေအရတောင်သူတွေထံ ပြန်ပေးရမယ်လို့ တရားလွှတ်တော်ရှေ့နေဦးသိန်းဦးကပြောပါတယ်။ “ပထမဆုံးအချက်ကတော့ ကျတော်တို့မြေသိမ်းတယ်ဆိုရင် ၁၈၉၄ခုနှစ်မြေသိမ်း ဥပဒေအရပဲ သိမ်းလို့ရတာပေါ့နော် ဒါက ဥပဒေကြီးဖြစ်နေတာကိုး အဲ့ဒီဥပဒေနဲ့မညီတဲ့ဟာတွေကို ပြန်ပေးနေကြတာပေါ့နော်။ ပြန်ပေးရမယ် ဒါနိုင်ငံတော် သမ္မတ ကလဲညွှန်ကြားထားတာပေါ့နော်။” လို့ ဦးသိန်းဦးက ပြောပါတယ်။ တောင်သူတွေကြုံတွေ့နေရတဲ့ အခက်အခဲတွေအတွက် ပြန်ရရှိဖို့...