စိုင်းလင်းလင်းဦး လက်ရှိကာလ၌ ပြောင်းစိုက်တောင်သူများနှင့် အခြားစိုက်ပျိုးသီးနှံစိုက်ပျိုးသည့်တောင်သူများ ၎င်းတို့ သီးနှံများ ထုတ်ရောင်းချရာတွင် အရှုံးနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသည့် အခြေအနေအား နိုင်ငံပြောင်းစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ရောင်းဝယ်သူများအသင်းဥက္ကဌ ဦးမင်းခိုင်နှင့် ကန္တာရဝတီတိုင်း(မ်)မှ တွေ့ဆုံမေးမြန်းထားသည်။ မေ။ ။လက်ရှိမြန်မာနိုင်ငံအပါအဝင်နဲ့ ကယားပြည်နယ်မှာ ပြောင်းထွက်ရာသီမှာ ဈေးနှုန်းမတည်ငြိမ်မှုတွေနဲ့ ကြုံနေကြရတယ်။ အဓိကပြဿနာက ဘာကြောင့်လဲပေါ့။ ဖြေ။ ။အဓိက ပြောင်းဈေးမတည်ငြိမ်မှုဆိုတာက အဓိကအချက်ကို ပြောရမယ်ဆိုရင် ထွက်လာတဲ့ပြောင်းကို ရောင်းရမယ့် ခိုင်မာတဲ့ ဈေးကွက်မရှိတာပါ။ အဲ့လိုဈေးကွက်ခိုင်မာမှုမရှိတဲ့အခါ ကြုံသလိုဈေးကွက်မှာ ကြုံသလိုရောင်းရတယ်ပေါ့။ ရောင်းတဲ့အခါမှာ ကုန်သည်ပွဲစားတွေရဲ့ ဈေးကစားမှုရဲ့ဒဏ်ပေါ့။ တစ်ဖက်ကလည်း မြန်မာပြည်ရဲ့ ပြည်တွင်းသုံး ပိုလျှံတဲ့ပြောင်းတွေကို Export လုပ်တဲ့အခါကျတော့ အဓိက တရုတ်နိုင်ငံကို ပို့ရတယ်။ တရုတ်နိုင်ငံမှာရှိတဲ့ ပြောင်း ပြန်ဝယ်တဲ့သူတွေရဲ့ […]
Agriculture
လွိုင်ကော်မြို့နယ် ဒေါဘူးငံ (၅) မိုင်ရွာသားများ စိုက်ပျိုးထားသည့် ပြောင်းခင်း၊ ပဲစင်းငုံခင်းများပေါ်တွင် စစ်တပ်မှ မြေကျင်းများတူးပြီး နှစ်ရှည်ပင်များ လာရောက်စိုက်ပျိုးထားသဖြင့် ပြောင်းပင်များနှင့် ပဲစင်းငုံပင်များ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုများ ရှိနေသည်ဟု ရွာသားများက ပြောဆိုခဲ့ကြသည်။ ဒေါဘူးငံ(၅)မိုင်ရွာသားများသည် မထေားခူကျေးရွာ အနောက်ဖက်ခြမ်းတွင် ၅ ဧကခန့် စိုက်ပျိုးထားခဲ့ကြပြီး အဆိုပါမြေမှာ တပ်ပိုင်မြေနှင့် အနီးအနားရှိနေသည့် နေရာဖြစ်ကြောင်း ရွာသားများက ကန္တာရဝတီတိုင်း(မ်)သို့ ပြောသည်။ “တကယ်လို့ သူတို့က ကြိုပြောမယ်ဆိုရင် ကျနော်တို့က မလုပ်လို့လည်းရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ရှိနေပြီးမှ လုပ်စားရတဲ့ ပြည်သူလူထု တောင်သူတွေကလည်း မရှိမဲ့ရှိမဲ့ ဝမ်းစာ အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းက ဒါပဲရှိတယ်။” ဖျက်ဆီးခံရသည့် သီးနှံပင်များ၏ တန်ဖိုးနစ်နာကြေးကိုသာ ပြန်လည်ရလိုကြောင်း […]
ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း ဖယ်ခုံမြို့နယ် အတွင်းတွင် တောင်သူများ၏စပါးခင်းများကို ကြွက်များဖျက်ဆီးခြင်းနှင့်ကြုံတွေ့နေကြရသည်ဟု သိကျိတ်ကျေးရွာမှ တောင်သူ မအားမူက ပြောသည်။ “အခုတလော ကြွက်ထပြီးတောင်းကျန်းလို့ တောင်ယာခင်းတွေ ပျက်စီးသွားခဲ့ပါတယ်။ စပါးပင်အရင်းကို ကိုက်ဖြတ်လို့ စပါးတွေမပေါက်နိုင်တော့ဘူး။” ဟု မအားမူကပြောသည်။ ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်းဒေသအတော်များများတွင် ကြွက်များ၏ ဖျက်ဆီးခြင်းကို ကြုံတွေ့နေရပြီးကြွက်ဖျက်စီးခြင်းကြောင့် ပျက်စီးသွားသည့်ဒေသများကို အချက်အလက်လိုက်ကောက်ယူကာ သက်ဆိုင်ရာဌာနများထံ ကူညီတောင်းတိုက်တွန်းနှိုးဆော်ပေးသွားမည်ဟု ကယန်းအမျိုးသမီးအစည်းအရုံး အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး မူဂလိုရီးယာ ကပြောသည်။ ကယားပြည်နယ်အတွင်းတွင်လည်း တောင်ယာစပါးပိုးများက စိုက်ခင်းများကို ဖျက်ဆီးနေကြပြီး ဖရူဆိုမြို့နယ် တောခူအုပ်စု ခိုဘွာရွာနှင့် စို့ခွတ်ရွာတို့တွင်လည်း တောင်ယာစပါးများပိုးများက ဖျက်ဆီးနေသည်ဟု စို့ခို့ရွာမှ ဆရာဝင်းနိုင်က ပြောသည်။ “စပါးပင်တွေက အရွက်တွေခြောက်ကုန်ပြီးသေကုန်တယ်။ ပိုးလည်းကျတယ်။ ကြွက်လည်းကိုက်တယ်။ တချို့လည်း သူ့ဘာသာ သူသေသွားတာရှိတယ်။” […]
ရှားမြာ ယခုနှစ်အတွင်း ငြိမ်သက်နေသည့် ပြောင်းဈေးကြောင့် ပြောင်းသိုလှောင်ထားသည့် တောင်သူဦးကြီးများအနေဖြင့် အရှုံးနှင့် ကြုံတွေ့နေကြရသည်ဟု လွိုင်ကော်မြို့နယ် ဆိုလဆယ် ရွာအတွင်းရေးမှူး ဦးဦးရယ်က ပြောသည်။ ကယား(ကရင်နီ)ပြည်နယ်ရှိ လွိုင်ကော်မြို့နယ် ဆိုလဆယ်ကျေးရွာတွင် ယခင်နှစ်ကတည်းက သိုလှောင်ထားသည့် ပြောင်းဖူးစေ့များ ယခုအချိန်အထိ ရောင်းမထွက်သေးသည့်တောင်သူများ ရှိနေကြပြီး အခက်အခဲနှင့် ရင်ဆိုင်နေကြရသည်။ ပြီးခဲ့သည့်နှစ် ဩဂုတ်လအတွင်းက တစ်ပိသာတွင် ၅၅ဝ အထိတက်လာခဲ့သည့် ပြောင်းဈေးမှာ လက်ရှိတွင် တစ်ပိသာ ၃၅ဝ နှင့် ငြိမ်သက်နေခဲ့ပြီး သိုလှောင်ထားသူများအနေဖြင့် အရှုံးခံ၍ ရောင်းချရမည့်အခြေအနေတွင် ရှိနေသည်။ “စားဝတ်နေရေးအပါအဝင် အကုန်အခက်အခဲဖြစ်သွားတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အရင်နှစ်က ဒိလိုအချိန်ဈေးကောင်းတော့ လူတွေက ဒီနှစ် ဒီလိုအချိန်ကိုမျှော်ပြီး ရောင်းဖို့ […]
မူအက်စတာ ရာသီဥတုပြောင်းလဲလာသည့်နောက်ပိုင်းတွင် လယ်ယာလုပ်ကိုင်သည့်သူများသည် တောင်ယာအဖြစ်သို့ လုပ်ကိုင်လာ ကြသည့်အတွက် တောင်ယာခုတ်ခြင်း ၊ တောင်ယာမီးရှို့ခြင်း ၊ တောင်ယာတိုးချဲ့ခုတ်ယူခြင်း လုပ်ငန်းကို ယခုနှစ်ပိုင်းတွင် တော်တော် များများပြုလုပ်လာကြသည်။ “လယ်မလုပ်နိုင်တော့တဲ့အတွက်ကြောင့် တောင်ယာကို ပိုခုတ်လာကြတယ်။ တောင်ယာပိုခုတ်လာတော့ ကျွန်တော်တို့ဆီမှာ တောင်ယာခုတ်တဲ့ ပြဿနာက၊ ကျွန်တော်တို့ဆီမှာ မြေရှိတယ်၊ ဒါပေမဲ့ အပင်မကောင်းဘူး၊ အပင်မကောင်းတဲ့အခါကျတော့ အခြားနေရာသွားခုတ်တယ်၊” ဟု ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ် ဟန်လီကျေးရွာမှ ဦးတိုးအီက ၎င်းတို့ နှစ်စဉ်တောင်ယာပိုပို ခုတ်နေရမှု အကြောင်းကို ပြောသွားသည်။ လွန်ခဲ့သည့် ၂၀၁၅ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင်းတွင် […]
စိုင်းလင်းလင်းဦး နမ့်ပွန်ချောင်း ရေလှောင်တမံရေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်းနှင့် ရေကျော်ဆည် (Low Overflow Weir) ရေအားလျှပ်စစ်စီမံကိန်း အကောင်အထည်ဖေါ်ဆောင်ရွက်ရန်အတွက် ဒေသအခေါ် (တာဆိုင်း) ဒေသ၌ လေ့လာဆန်းစစ်ချက်များအား ၆ လအတွင်း ပြုလုပ်သွားရန် ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီ KNPP က စမ်းသပ်ခွင့်ပြုလိုက်ပြီဖြစ်သည်ဟု KNPP လွိုင်ကော်ဆက်ဆံရေးတာဝန်ခံ ခူးညေးရယ်က ပြောသည်။ ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီ KNPP မှ ခွင့်ပြုထားပြီး ပညာရှင်များမှ လေ့လာဆန်းစစ်ပြီးနောက် ၆ လအတွင်း ယင်းကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ အစီရင်ခံစာ တစ်ခု ထုတ်ပြန်မည်ဟုလည်း သိရသည်။ “တိုင်းတာမှုနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အချက်အလက်တွေကို သူတို့ ၆ လအတွင်း Report (အစီရင်ခံစာ) တစ်ခုထွက်မယ် ပြောတယ်။” ဟု […]
ဦးမြာ ကယား(ကရင်နီ) ပြည်နယ်တွင် ရေကာတာ ၃ခု ဆောက်လုပ်မည့် စီမံကိန်း အပေါ်၊ တက်လာသော အစိုးရသစ်မှ ပွင့်လင်းစွာ ချပြစေလို ကြောင်း နှင့် အကယ်၍သာ စီမံကိန်းများ အကောင် အထည်ပေါ်လာပါက ကျေးရွာ ၂ဝ ကျော်ခန့် ထိခိုက်နိုင်ကြောင်း အနာဂတ်သံလွင် အဖွဲ့မှ ဒါရိုက်တာ ဒေါ်နှင်းရီကပြောသည်။ “လုံးဝကိုကျွန်မတို့ စိုးရိမ်တယ် ကျွန်မတို့ နိုင်ငံခေါင်းဆောင် အနေနဲ့ဆိုရင် ဒီကိစ္စကိုဖြေရှင်းလို့ရမယ်။ ပြည်သူတွေ စိတ်ချလောက်တဲ့ စကားလေးတစ်ခွန်းလောက်တော့ ပြောသင့်တယ်” ဟုပြောသည်။ လက်ရှိတွင် ရေကာတာစီမံကိန်းမှာ တည်ဆောက်ရန် ရေမြေအနေထား တိုင်းတာမှု ကို ပြည်ထောင်စုအစိုးရက ခွင့်ပြုထားသည့် အဆင့်တွင်သာ […]