ကန္တာဝတီတိုင်း( မ် )
လာမယ့် ၂၀၂၃ ခုနှစ်မှာ စစ်ကောင်စီက ကျင်းပဖို့ စီစဉ်နေတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကို မည်သည့်အဖွဲ့အစည်း၊ ပါတီကိုမှ ကရင်နီပြည်တွင်းမှာ ပါဝင်ခွင့်ပေးမှာမဟုတ်ဘူးလို့ ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီ (KNPP) အတွင်းရေးမှူး (၁) ခူဒယ်နီယာယ်က ပြောပါတယ်။
စစ်ကောင်စီပြုလုပ်မယ့် ရွေးကောက်ပွဲဟာ လူထုပါဝင်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲမျိုးမဟုတ်သလို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်မည့်သူတွေကလည်း စစ်ကောင်စီနဲ့ လက်တွဲသူတွေပဲဖြစ်တယ်လို့ ခူဒယ်နီယာယ်က ဆက်ပြောပါတယ်။
“ ကျနော်တို့အနေနဲ့ကတော့ ဒီကရင်နီပြည်ထဲမှာ ဘယ်ပါတီဝင်ပဲဖြစ်ဖြစ် ဘယ်ပါတီကိုယ်စားပြုပဲဖြစ်ဖြစ် ကျနော်တို့ကတော့ ခွင့်ပြုမှာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာကိုတော့ ဆုံးဖြတ်ချက်ချထားပြီးသားဖြစ်တယ်။ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ပါတီ ( NLD ) ဖြစ်ဖြစ်၊ ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနှင့် ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ ( USDP ) ဖြစ်ဖြစ် ကယားပြည်နယ် ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ ( KySDP )ပဲဖြစ်ဖြစ် စသည်ဖြင့်ပေါ့လေ။ ဒီပြည်တွင်း ကရင်နီပြည်ထဲမှာကိုက ဘယ်ပါတီမှ လက်ခံမှာ မဟုတ်ဘူးဆိုတာ ကျနော်တို့ အဲလို ဆိုလိုထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။” လို့ ခူဒယ်နီယာယ်က ဆက်ပြောပါတယ်။
ကရင်နီပြည်တွင်းမှာ စစ်ကောင်စီက လွိုင်ကော်ခရိုင်နဲ့ ဘောလခဲခရိုင်အပြင် မယ်စဲ့ခရိုင်နဲ့ ဒီးမော့ဆိုခရိုင်ကို ထပ်မံတိုးချဲ့သတ်မှတ်ထားပါတယ်။
စစ်ကောင်စီကနေ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့ ကြိုးစားနေတာဟာ နိုင်ငံရေးအရ နိုင်ငံတကာမှာ အသိအမှတ်ပြုခံရဖို့ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ KNDF သတင်းနှင့်ပြန်ကြားရေးတာဝန်ရှိသူတစ်ဦးဖြစ်သလို KNDFတပ်ရင်း ၁ တပ်ရင်းမှူး ဖြစ်တဲ့ ခွန်းသောမတ်က ပြောပါတယ်။
“ဒီရွေးကောက်ပွဲဟာ ဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အတုအယောင်ရွေးကောက်ပွဲလိုမျိုးပဲပေါ့လေ။ မြို့ကြီးပြကြီး အချို့မှာတော့ ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိတယ်။ သို့သော် ကျနော်တို့လို ပြည်နယ်မျိုးတွေမှာတော့ ဖြစ်လာနိုင်စရာ အကြောင်းမရှိဘူး။ တချို့ ဒါက စစ်ရေးမဟုတ်ပဲနဲ့ နိုင်ငံရေးပေါ့နော။ နိုင်ငံရေးအရ စစ်ကောင်စီက နိုင်ငံတကာမှာ ဆက်ရပ်တည်နိုင်ဖို့အတွက် ဒီလိုအတုအယောင်လုပ်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲလည်း အများကြီးဖြစ်လာနိုင်ခြေရှိပါတယ်။” လို့ ခွန်းသောမတ်က ပြောပါတယ်။
စစ်ကောင်စီကနေပြီး ရွေးကောက်ပွဲ ပြုလုပ်ခဲ့ရင်တောင် တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ ကရင်နီပြည်မှာဆိုရင်တော့ စစ်ကောင်စီရွေးကောက်ပွဲက သတ်မှတ်ထားတဲ့ ကာလမှာ ပြုလုပ်သွားနိုင်မှာမဟုတ်ဘူးလို့ မြန်မာအမျိုးသမီးအဖွဲ့ချုပ် (BWU) အထွေထွေအတွင်းရေးမှူ ( ၁ ) ဇူးပဒုမ္မာ က သုံးသပ်ပါတယ်။
“ ကရင်နီပြည်အတွင်းကြည့်မယ်ဆိုရင် ၇၅ရာခိုင်နှုန်းကျော် ၈၀ရာခိုင်နှုန်းကျော်က KNDF က အုပ်စိုးနိုင်တယ်လို့ KNDF ရဲ့ တစ်နှစ်ပြည့် ထုတ်ပြန်ချက်မှာ တွေ့ရတယ်ပေါ့နော။ နေရာအများစုမှာလည်း တိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေတယ်။ နောက်ပြီးတော့ လူထုတွေက လူထုတွေအများစုကလည်း စစ်တပ် ထောက်ခံမှုအားမရှိသလောက် အနေအထားမှာ မဲသွားပေးမယ့်သူကော ရှိပါ့မလားပေါ့။ ပြီးတော့ ဒီမဲရုံတွေတည်ဆောက်ပြီးတော့ ရွေးကောက်ပွဲကိုရော ကောင်းကောင်းမွန်မွန်ပြုလုပ်နိုင်တဲ့ အနေအထားကော ရှိပါ့မလား ဆိုတဲ့ဟာက စဉ်းစားစရာဖြစ်တယ်ပေါ့နော။ ဒါကြောင့်မလို့ ကျမကတော့ စစ်တပ်အနေနဲ့ သူ့ရဲ့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ အချိန်ကာလအတောအတွင်းမှာပဲ အောင်အောင်မြင်မြင်နဲ့ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်သွားနိုင်ဖို့ဆိုတာက လက်ရှိအနေအထားမှာဆိုရင်တော့ ကျမကတော့ မထင်ဘူးပေါ့နော။ ” လို့ ဇူးပဒုမ္မာ ကဆိုပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ ခုနှစ်က တစ်နိုင်ငံလုံး အားပေးထောက်ခံမှုအများဆုံးနဲ့ အပြတ်သတ် အနိုင်ရရှိထားတဲ့ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ပါတီ ( NLD ) အနေနဲ့ စစ်ကောင်စီရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကို လုံးဝ လက်ခံအသိအမှတ်ပြုမှာမဟုတ်ကြောင်းကိုလည်း ယမန်နေ့ နိုဝင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့မှာ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
စစ်ကောင်စီက ၂၀၂၀ခုနှစ်မှာ ကျင်းပတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲမှာ မသမာမှုတွေရှိတယ်ဆိုပြီး အာဏာသိမ်းကာ ၂၀၂၃ခုနှစ်မှာ ရွေးကောက်ပွဲပြန်လုပ်ဖို့ ကြိုးစားနေတာဖြစ်ပါတယ်။
လက်ရှိမှာတော့ စစ်ကောင်စီရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ၂၀၂၃ ခုနှစ်အတွင်း ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်ရေးအတွက် လက်ရှိ မဲစာရင်းစီစစ်တာနဲ့ မဲရုံလျာထားသတ်မှတ်တာတွေ လုပ်နေတယ်လို့ သိရပါတယ်။
