အသက်မွေးဝမ်းကြောင်း ဆိုင်ရာ

ကန္တရ၀တီတိုင်း(မ်) ဖရူဆိုအနောက်ဖက်ခြမ်း စစ်ရှောင်နေရာတစ်ခုမှာ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုက စစ်ဘေးရှောင် ပြည်သူများ အတွက် ဘက်စုံသုံးဆပ်ပြာသင်တန်း ဖွင့်ပေးခဲ့ပါတယ်။ “အဖွဲ့အစည်းတခုကနေပြီး ကျမတို့ကို ဆပ်ပြာဖျော်နည်းသင်တန်း လာဖွင့်ပေးတာပေါ့။ ဆပ်ပြာဖျော်ဖို့ ကုန်ကြမ်းတွေကို ဆားနည်းနည်းနဲ့ ရောမွေပြီး ရေနဲ့ပဲ ရိုးရိုးလေးဖျော်တာ။ အနံ့မပါတာကြောင့် ကျမတို့ စစ်ရှောင်တွေအတွက် အိုးခွက်ပန်ကန်ဆေးဖို့ရော အဝတ်လျှော်ဖို့အတွက်ရော အဆင်ပြေတယ်” လို့...

ခွန်းကလိုင်းဖရီး ရှမ်း/ကယားနယ်စပ် ဆီးဘူးဒေသကထွက်တဲ့ ခေါင်ကျရည်ဆိုပြီး လူသိများတဲ့ ခေါင်ရည်ဟာ တစ်လီတာဗူး တစ်ဗူးကို ဒေသပေါက်ဈေး ၃၅၀၀ ကျပ်ရှိပါတယ်။ ဒီခေါင်ကျရည်တွေကို ပြည်တွင်းခရီးသွားတွေဆီ ရောင်းချရပြီး တောင်ကြီးနဲ့ ရန်ကုန်အထိ ဖောက်သည်သွင်းကြတာတွေလည်း ရှိပါတယ်။ လွိုင်ကော်-ယာဒို-လိပ်သို-တောင်ငူ ကားလမ်းမပေါ်မှာရှိတဲ့ ဆီးဘူးဒေသက ခေါင်ကျရည်လုပ်ငန်းဟာ ပြည်တွင်း ခရီးသွားတွေကို အဓိကမှီခိုနေရတဲ့အတွက် ခုလို ကိုဗစ်-၁၉...

စိုးထိုက်အောင် ဖရူဆိုမြို့နယ်ရဲ့အနောက်ဘက်ခြမ်း ဒေသတော်တော်များများမှာ ဘိုးဘွားအစဉ်အလာကတည်းက ကယောလူမျိုးစုတွေအဓိကနေထိုင်ကြတာဖြစ်ပြီးတော့ အများစုက ရွေ့ပြောင်းတောင်ယာကို လုပ်ကိုင်စားသောက်နေကြပြီးတော့ တစ်ဖက်တစ်လမ်း ဝင်ငွေရအောင် ကယောရိုးရာဝတ်စုံအထည်တွေကို ယှက်လုပ်ကြပါတယ်။ ဖရူဆိုမြို့ပေါ်ကနေ ဟိုယာလမ်းခွဲဘက် သွားမယ်ဆိုရင် ဟိုယာဒေသကို မရောက်ခင် ထေခိုကျေးရွာမှာဆိုရင် အိမ်ခြေ ၉၁အိမ်ကျော်ရှိပြီး ကယောရိုးရာဝတ်စုံယက်ယန်းကို အိမ်ခြေ ၄၆အိမ်ကျော်လောက်က ယက်လုပ်နေကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ထေခိုကျေးရွာမှာရှိတဲ့ ကယောရိုးရာဝတ်စုံယက်လုပ်တဲ့ လူတွေဟာ...

အန်ထောနီ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်(စ်)ကူးစက်ရောဂါကြောင့် ပြည်ပသို့ အလုပ်လုပ်ရန် ပြင်ဆင်ထားကြသူတွေအနေနဲ့ ကုန်ကျစာရိတ် ဆုံးရှုံးမှုကြုံတွေ့လာမည်ကိုလည်း စိုးရိမ်နေကြရပါတယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ အလုပ်သွားလုပ်ဖို့အတွက် လိုအပ်တဲ့လမ်းစရိတ်ကို ချေးယူထားတဲ့အတွက်ကြောင့် အခက်အခဲရှိတယ်လို့ ထိုင်းနိုင်ငံကို အလုပ်သွားလုပ်ရန် ပြင်ဆင်ခဲ့တဲ့ ဒီမေားဆိုမြို့နယ် မြို့မ ရပ်ကွက်မှာ နေထိုင်တဲ့ ကိုနိုင်လင်းထွေးက ပြောပါတယ်။ “ထိုင်းကိုသွားဖို့အတွက် အကုန်လုံးစုစုပေါင်းတော ပတ့်စပို့တွေ ဗီဇာတွေလုပ်ရတဲ့ဟာ အကုန်လုံးပေါင်းရင်...

စိုးထိုက်အောင်၊ အန်ထောနီ သဘာဝသယံဇာတရဲ့ ခွဲဝေမှုတွေက တိုင်းရင်းသားဒေသတွေဘက်မှာ ပြည်သူတွေအတွက် အမျိုးသမီးတွေ တန်းတူ ရပိုင်ခွင့်မရတာတွေ ဘာသတင်းအချက်အလက်မှ သိခွင့်မရတာတွေက ဒေသခံ အမျိုးသမီးထုတွေအတွက် ငြိမ်းချမ်းရေးမရတာနဲ့ အတူတူပဲလို့ ပပွာကလူ(ကရင်) လူမှုဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အမျိုးသမီးအဖွဲ့ဥက္ကဌ ဆရာမ မာဂရက်စိန်က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ “ကျမတို့ဒေသခံတွေ ဘာမှသိပိုင်ခွင့်မရှိဘူးပေါ့နော်။ ဒါလေးတွေရှိတဲ့အတွက်ကြောင့်မိုလို့ ငြိမ်းချမ်းလာလို့ပြောမယ်ဆိုလို့ရှိရင် သေနတ်သံရပ်စဲသွားတာတော့...

နော်ဒွေးအယ်ခူ ဒီမော့ဆိုမြို့အနောက်ဖက်ခြမ်းမှာရှိတဲ့ ဒေါက်ရောက်ခူ အုပ်စုအတွင်းက မသန်စွမ်းများ စုစည်းထားတဲ့ အဖွဲ့ငယ်လေးတစ်ဖွဲ့ရှိပါတယ်။ အဖွ့ဲဝင် ၃၇ယောက်နဲ့ဖွဲ့စည်းထားပြီး အဲဒီအဖွဲ့ကို “မြတ်ဗေဒါ” မသန်စွမ်းသူများအသင်း လို့ အမည်ပေးထားပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ မှ စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့တဲ့ “မြတ်ဗေဒါ” မသန်စွမ်းအသင်းတည်ရှိတာ တစ်နှစ်ပြည့်ပြီပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒေါရောက်ခူအုပ်စုအတွင်းက ဒေါရောက်ခူကျေးရွာ၊ လေမအန်းခူ၊ ခူးဘာတို၊ ဟန်လီ၊...

ကန္တာရဝတီတိုင်း(မ်) ကလေးတွေနဲ့မိခင်တွေ အမျိုးသမီးတွေအများစုလိုက်စီးလာတဲ့ ထော်လဂျီစက်တစ်စီးဟာဆိုရင် ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ် တရားရုံးရှေ့ကို ပုံမှန် တစ်ပတ်တစ်ကြိမ်ရောက်ရှိလာစမြဲပါ။ သူတို့တွေဟာဆိုရင် ဒေါဆိုရှေးကျေးရွာကနေ လာကြတဲ့သူတွေဖြစ်ကြပါတယ်။ ထော်လဂျီစက်ပေါ်မှာဆိုလျှင် အမျိုးသမီးတွေနဲ့ကလေးငယ်တွေအပါအဝင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေ၊ ဟင်းခြောက်တွေ၊ထမင်းဗူးတွေက ပုလိုင်းတွေ၊ ခြင်းတောင်းတွေနဲ့အပြည့်တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ တရားရုံးချိန်းရှိတုန်း သူတို့ရဲ့ အမျိုးသားတွေအတွက် ထောင်ထဲမှာစားစရာတွေသယ်သွားနိုင်ဖို့အရောက်လာပို့ ပေးကြတာဖြစ်ပါတယ်။ တချို့အမျိုးသားတွေကတော့ ဆိုင်ကယ်တွေနဲ့ စားစရာတွေသယ်လာပြီးတော့ သူတို့သားတွေကိုလာပို့ဖို့ ရောက်လာကြပါတယ်။ ဒေါဆိုရှေးတောင်သူတစ်ဦးဖြစ်တဲ့...

မော်ဦးမြာ ကိုယ်တိုင် ပြုလုပ်ထားတဲ့ လက်မှု တူရိယာတွေကို တစ်နေ့ပြီးတစ်နေ့ လက်ထဲကနေ မချနိုင်ပဲ လာရောက်လည်ပတ်တဲ့ ဧည့်သည်တော်တွေကို ဖျော်ဖြေပေးနေရတာကတော့ အသက် ၇၂ နှစ် အရွယ် ဦးမီရယ်နဲ့ အသက် ၇၀ အရွယ် ဇနီးဒေါ်စိုးမြာတို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ ဇနီးမောင်နှံနှစ်ဦးဟာ ဒီးမောဆိုမြို့နယ်၊ တနီးလားလဲကျေးရွာမှာ နေထိုင်ပါတယ်။...

ဦးမြာ ယခုနှစ်ကယားပြည်နယ်တွင် ပြောင်းဖူးစိုက်တောင်သူများသည် ပိုးကျမှုဒဏ်ကိုခံခဲ့ရပြီး ပြောင်းဖူးပေါ်ချိန်တွင် ဈေးနှုန်းကျဆင်းမှုကြောင့် တွက်ခြေမကိုက်ဖြစ်နေကြောင်းသိရသည်။ ယမန်နှစ်ပြောင်းပေါ်ချိန်တွင် တစ်ပိဿာ ၅၀၀ နှုန်းဖြင့်ဝယ်ယူခဲ့သော်လည်း ယခုနှစ်ပြောင်းဦးပေါ်ချိန်တွင် တစ်ပိဿာ ၄၀၀ နှုန်းဖြင့်သာဝယ်ယူခဲ့ပြီးယခုအခါတွင် တစ်ပိဿာ ၃၄၅ ကျပ်ဖြင့်သာဝယ်ယူတော့သည်။ ထို့အပြင် ယခုနှစ်တွင် ပြောင်းဖူးကိုဖျက်စီးသည့် ငမြောင်တောင်ပိုးကျရောက်မှုရှိနေပြန်သည်။ ငမြောင်တောင်ပိုးများကိုနှိမ်နှင်းရန် ပိုးသတ်ဆေးကိုဝယ်ယူရသည့်အတွက် ယခင်နှစ်များထက် ငွေအရင်းအနှီးများပိုမိုလိုအပ်ခဲ့ကြောင်း ပြောင်းစိုက်တောင်သူတစ်ဦးဖြစ်သူ ဒေါ်လူမာကပြောသည်။ “အရင်နှစ်တွေထက်အရင်းပိုကုန်တယ်။...

ကန္တာရတီတိုင်း(မ်) ကယားပြည်နယ်အတွင်းလူမှုအကျိုးပြုစီးပွား (Social Entrepreneur)အနေနဲ့ လာမည့်နှစ်တွေမှာ ကော်ဖီထုတ်လုပ်တဲ့လုပ်ငန်းအောင်မြင်လာတော့မယ်လို့ ကယားပြည်နယ်ကွန်ပြူတာပညာရှင်အသင်းဥက္ကဌ ဒေါ်ခင်လင်းဦး ပြောပါတယ်။ ဒေါ်ခင်လင်းဦးက "မကြာခင် ၂၁ ရာစုမှာ Born (မွေးဖွား) လာတော့မည့် ဖြစ်လာမည့်အဖွဲ့အစည်းပဲပေါ့နော်။ အဓိကတော့ အခုဖန်တီးထားတဲ့ Genius ကော်ဖီလုပ်ငန်းကိုကြည့်မယ်ဆိုရင် ဒါက Social Entrepreneur ပဲပေ့ါနော်။ အခုနကပြောတဲ့အလုပ်အကိုင်...