ကန္တာရဝတီတိုင်း(မ်)
ယခုနှစ် ၂၀၂၄ နှစ်စပိုင်းက စပြီး ထိုင်းနိုင်ငံရောက် မြန်မာအလုပ်သမားတွေဟာ အလုပ်လုပ်ကိုင်ခွင့် work permit ရရှိဖို့ ကန့်သတ်ချက်တွေပိုများလာတယ်လို့ မြန်မာအလုပ်သမားတွေဆီကနေသိရပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ထိုင်းနိုင်ငံမှာ တရားဝင်နေထိုင်ခွင့်အတွက် ထိုင်းအစိုးရနဲ့ မြန်မာအစိုးရကပြုလုပ်ပေးတဲ့ Certificate of Identity ( CI ) စာအုပ်နဲ့ ဗီဇာနေထိုင်ခွင့်ကို ပြုလုပ်ကြရပါတယ်။
“ဒီနှစ်လုပ်တာမှတ်ပုံတင် နဲ့ အိမ်ထောင်စုစာရင်း မိတ္တူပါမှတဲ့။ ဒါပေမဲ့ မှတ်ပုံတင်က အစစ်မှလည်းရမယ်တဲ့။ အကယ်၍ အဲ့ဟာတွေ မပါရင် သွားလုပ်တဲ့ချိန် တအား ရစ်တယ်လေ။ မှတ်ပုံတင်မူရင်းမပါရင်လည်း လုပ်မပေးဘူး။” လို့ မြန်မာရွေ့ပြောင်းအလုပ်သမား အမျိုးသမီးတစ်ဦးက ဆိုပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်တွေမှာ မှတ်ပုံတင်နဲ့ အိမ်ထောင်စုစာရင်းတွေ တောင်းတာမျိုးမရှိဘဲ ဒီနှစ်အတွင်း ပိုမိုတင်းကြပ်လာတာကြောင့် ထိုင်းရောက်ရှိနေတဲ့ မြန်မာလုပ်သားတွေအတွက် အခက်အခဲတွေလည်း ပိုဖြစ်စေတယ်လို့ မြန်မာလုပ်သားတွေကဆိုကြပါတယ်။
မှတ်ပုံတင်ရှိပြီး အိမ်ထောင်စုစာရင်း မပါတဲ့သူတွေကို လုံးဝ မလုပ်ပေးတာမျိုးမဟုတ်ဘဲ အချိန်ဆွဲပြီး လုပ်ပေးတာတွေလည်းရှိနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
“မောင်လေးတစ်ဝမ်းကွဲတစ်ယောက်က အိမ်ထောင်စုဇယား မရှိလို့နောက်ဆုတ်ရတာပဲရှိတယ်။ မလုပ်ပေးတာတော့မဟုတ်ဘူး တဲ့ မစုံတဲ့လူနောက်မှရမယ်လို့ပဲပြောတာ။” လို့ ဖြစ်စဥ်ကြုံတွေ့ရသူနဲ့ နီးစပ်သူအမျိုးသမီးတစ်ဦးက ဆိုပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်ကောင်စီအာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက် ထိုင်းနိုင်ငံအတွင်းကိုရောက်ရှိလာတဲ့ မြန်မာလုပ်သားတွေ များလာသလို စစ်ကောင်စီရဲ့ စစ်မှုထမ်းဥပဒေထုတ်ပြန်ပြီးနောက်ပိုင်း ထပ်မံရောက်ရှိလာသူတွေလည်းရှိနေပါတယ်။
“အဲဒီမှာ လူတွေပြည့်နေတာပဲ။ မြန်မာနိုင်ငံကလာတဲ့ လူတွေချည်းပဲ။ အဲဒီလက်မှတ်ကိုရဖို့အတွက် တစ်နေကုန်ထိုင်စောင့်ပြီး တစ်ဆင့်တစ်ဆင့်ချင်းလုပ်ရတယ်။ တချို့ဆိုရင်လည်း ကလေးငယ်တွေနဲ့ လာပြီး အဲဒီလက်မှတ်ရဖို့ စောင့်နေတဲ့လူတွေလည်းရှိတယ်။” လို့ အဲဒီလက်မှတ်ကို ကိုယ်တိုင်သွားလုပ်ခဲ့တဲ့ သူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံကနေ ထိုင်းနိုင်ငံကို ရောက်ရှိလာသူ ပိုမိုများပြာလာနေပါတယ်။ မြန်မာအလုပ်သမားတစ်ဦးအတွက် ထိုင်းနိုင်ငံမှာ မှာ တရားဝင်နေထိုင်ဖို့ လိုအပ်တဲ့ အလုပ်လုပ်ခွင့် လက်မှတ်၊ ပန်းရောင်ကဒ်၊ CI စာအုပ်နဲ့ ဗီဇာကြေးအပြင် တခြားကုန်ကျစရိတ်တွေဟာ ထိုင်းဘတ်ငွေ ၃ သောင်းနီးပါး ကုန်ကျနေတယ်လို့ သိရပါတယ်။