ထျိုးမြာ
မတ်လတစ်ရက်နေ့ကစပြီးတော့ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်ဟာဆိုရင် တိုးတက်ပြောင်းလဲမှုရှိလာပြီလို့ စကြားခဲ့ပါတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ မတ်လပထမရက်မှာပဲ ညီညွတ်သောတိုင်းရင်းသားလူမျိုးများ ဖယ်ဒရယ်ကောင်စီ (UNFC) ရဲ့ နို်င်ငံရေးဆို်င်ရာ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးရေးကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့ (DPN) နဲ့ အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဗဟိုဌာနဥက္ကဌ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တို့က တွေ့ဆုံဆွေးနွေးညှိနှိုင်းခဲ့ကြပါတယ်။ အဲ့ဒီဆွေးနွေးပွဲမှာဆိုရင် ရင်းနှီပွင့်လင်းစွာဆွေးနွေးညှိနှိုင်းနိုင်ခဲ့ကြပြီးတော့ UNFC ရဲ့အဆိုပြုချက် (၉)ချက်အပေါ် သဘောတူညီချက်တွေရရှိဖို့ မျှော်လင့်ချက်များခိုင်မာစေတဲ့ ရလဒ်ကောင်းတွေရရှိခဲ့ပါတယ်လို့ သိရပါတယ်။
UNFC ကတောင်းဆိုထားတဲ့အချက် ၉ ချက်အပေါ် အစိုးရနဲ့ သဘောတူညီချက်ရနိုင်မည်လားဆိုတဲ့ မေးခွန်းအပေါ် ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်အား ပံ့ပိုးသည့် အစီအစဉ်ဌာနငြိမ်းဖောင်ဒေးရှင်းမှ မရန်ဂျော်ဂွန်းကတော့ ယခုလိုသုံးသပ်ပြောဆိုသွားပါတယ်။
“မူအားဖြင့် သဘောတူညီတယ်။ အနည်းနဲ့အများတော့ တက်ရောက်မှု ရှိနေတယ်။”လို့ ငြိမ်းချမ်းရေး ဖြစ်စဉ်အကြောင်းတွေကို လူငယ်များနှင့်တွေ့ဆုံစဉ် သုံးသပ်ပြောသွားခဲ့ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် မတ်လ(၃)ရက်နေ့မှာ ငြိမ်းချမ်းရေးကော်မရှင် (PC)နှင့် (DPN) တို့အကြား ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်မှာ ပါဝင်သင့်ပါဝင်ထိုက်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေပါဝင်နိုင်ဖို့ နှစ်ဘက်ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်သွားကြဖို့ ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံ (၂၁) ရာစုပင်လုံအစည်းအဝေးသို့ ပါဝင်တက်ရောက်နိုင်ဖို့အတွက် ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်သွားစေရန် သဘောတူခဲ့ကြပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲတွေအပြီးမှာပဲမတ်လ (၆)ရက်နေ့မှာ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းဘက်မှာ အစိုးရတပ်မတော်နဲ့ တနိုင်ငံလုံး အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးစာချုပ်(NCA) မထိုးထားကြသေးတဲ့ မြောက်ပို်င်းမဟာမိတ်အဖွဲ့ဖြစ်တဲ့ မြန်မာအမျိးသား ဒီမိုကရေစီ မဟာမိတ်တပ်မတော် ( MNDAA) တို့ကတိုက်ပွဲတွေဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။
တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားတဲ့ရက်မှာပဲ နိုင်ငံတော်၏အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဥက္ကဌဦးဆောင်တဲ့ အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဗဟိုဌာနကနေပြီးတော့ ထုတ်ပြန်ကြေညာချက် တစ်စောင်ကိုထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။
အဲ့ဒီထုတ်ပြန်ချက်မှာဆိုရင် “ ဒေသခံဌာနေမျိုးနွယ်စုများသေကြေထိခိုက်စေပြီး အပြစ်မဲ့ပြည်သူများကြုံတွေ့စေသော လက်နက်ကိုင်တိုက်ခိုက်မှုများကိုစွန့်လွတ်၍ ငြိမ်းချမ်းရေးစားပွဲဝိုင်းသို့ ဦးတည်ကြရန်၊ တစ်နိုင်ငံလုံးရှိတိုင်းရင်းသားပြည်သူများအားလုံးခေတ်အဆက်ဆက် မျှော်လင့်တောင့်တံလျက်ရှိသော ငြိမ်းချမ်းရေးခရီးကို တန်းတူရည်တူစိတ်တူကိုယ်တူဖြင့် အတူတစ်ကွလျှောက်လှမ်းကြပါရန် အလေးအနက်တိုက်တွန်းအပ်ပါသည် ” လို့ထည့်သွင်းတိုက်တွန်းထားပါတယ်။
ဒါ့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံအမှန်တရားနှင့် တရားမျှတမှု အမျိုးသားပါတီဗဟိုကော်မတီ ၊ မြန်မာအမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ် တပ်မဟာမိတ်တပ်မတော် ဗဟိုစစ်ရေးကော်မတီကလည်း ထုတ်ပြန်ချက်ထုတ်ထားပါတယ်။
သူတို့ထုတ်ပြန်ချက်မှာကတော့ ကိုးကန့်ဒေသသို့လည်းစစ်အင်အားအမြောက်အများ ဖြည့်တင်းလာပြီးမိမိတို့မဟာမိတ်တပ်ကိုအမြစ်ပြုတ်ချေမှုန်းရန် ရည်ရွယ်နေသောကြောင့် ကိုးကန့်ဟုန်အိုင်လွတ်မြောက်နယ်မြေရဲ့ စစ်ရေးဖိအားလျော့ရဲစေရန်အတွက် မတ်လ (၆) ရက်နေ့ သန်ခေါင်ယံမှာမိမိတို့မဟာမိတ်တပ်ကတပ်ပေါင်းစုညီနောင်တို့ရဲ့ လက်တွဲမှုအောက်မှာမလွဲမရှောင်သာလို့ ကိုးကန့်လောက်ကိုင်၊ မီးရှင်းကုတ်၊ ကျိုဖန်၊ တုန်းချိန်၊ ကျင်းရှန်ချိန်၊ ရန်လုံကျိုက်ရွာစတဲ့ ဒေသအသီးသီးရှိ မြန်မာတပ်မတော်နဲ့ ကိုးကန့်အစိုးရဝန်ထမ်းအတုအယောင်များရဲ့ တပ်စခန်းနဲ့ ကင်းစခန်းများကိုခုခံမှုထိုးစစ်ဆင်ရေးများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီးရာစုထက်ဝက်ကျော် ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးကိုဖျက်စီးနေတဲ့ မြန်မာတပ်မတော်ကို ပြင်းပြင်းထန်ထန်ပညာပေးခဲ့တယ်လို့ ရေးသားထားပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပြည်တွင်းပြည်ပနဲ့ပြည်သူလူထုတစ်ရပ်လုံးက ဖြစ်ရပ်မှန်ကိုသိမြင်ပြီးတော့ မိမိတို့ရဲ့ လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးလုပ်ငန်းကို နားလည်စာနာပြီးအားပေးထောက်ခံဖို့ အထူးမေတ္တာရပ်ခံပါတယ်လို့ ရေးသားထားပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ရုံးက ထုတ်ပြန်ချက်မှာကတော့ နိုင်ငံတော်အစိုးရနဲ့တပ်မတော်အနေဖြင့် စိတ်ရှည်သည်းခံလျက် တပ်မတော်ရဲ့ငြိမ်းချမ်းရေးမူဝါဒ (၆)ရပ်အတိုင်းလက်ကိုင်ထားပြီး Nationwide Ceasefire Agreement –NCA မှတစ်ဆင့် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးရရှိသည်အထိ NCA မှာလက်မှတ်ရေးထိုးခြင်းမရှိသေးတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေ၊ အကြမ်းဖက် သောင်းကျန်းသူအဖွဲ့အစည်းတွေကိုလိုအပ်သလိုဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားမှာဖြစ်တယ်လို့ ရေးသားထားတာကိုတွေ့ရပါတယ်။
MNDAA၊ TNLA နဲ့ AA အကြမ်းဖက်သောင်းကျန်းသူတွေကိုလက်နက်ကိုင်လမ်းစဉ် စွန့်လွှတ်တဲ့ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်ပါက NCA မှာလက်မှတ်ရေးထိုးရန် မလိုအပ်ဘဲ ပြည်ထောင်စုငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံသို့ တက်ရောက်ပြီး နိုင်ငံရေးဆွေးနွေးပွဲများ၌ တိုက်ရိုက်ပါဝင်ဆွေးနွေးခွင့်ပြုမှာဖြစ်ကြောင်း ကမ်းလှမ်းစည်းရုံးဆောင်ရွက်သော်လည်းအဆိုပါ အဖွဲ့များက နိုင်ငံတော်အစိုးရရဲ့ အုပ်ချုပ်မှုအာဏာပျက်ပြားစေရေးနဲ့ ပြည်သူများအထိတ်တလန့်နဲ့ တည်ငြိမ်မှုပျက်ပြားစေရန် နည်းအမျိုးမျိုးဖြင့် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိနေကြောင်း ပေါ်လွင်လျက်ရှိနေသဖြင့် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးမှတစ်ဆင့် တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးသည်လည်း အလှမ်းဝေးနေဦးမှာဖြစ်ကြောင်း တွေ့ရတယ်လို့လည်း ရေးသားထားပါတယ်။
မတ်လခြောက်ရက်နေ့တွင် ဖြစ်ပွားသောတိုက်ပွဲသည် အခြားနေ့များထက် ပိုမိုများပြားစွာပစ်ခတ်ခဲ့ပြီးမနက်ခြောက်နာရီမှ ညနေခြောက်နာရီအချိန်အထိလက်နက်ကြီးပစ်ခတ်မှုအကြိမ်အရေအတွက် နှစ်ထောင်ကျော်အထိ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်ဟု မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့ နောက်ဆက်တွဲတိုက်ပွဲသတင်းများတွင် ရေးသားထားပါတယ်။
မတ်လ (၇) ရက်နေ့မှာလည်း တစ်နိုင်ငံလုံး အပစ်ခတ်တိုက်ခို်က်မှုရပ်စဲရေး သဘောတူစာချုပ် (NCA) ထိုးထားတဲ့ ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကောင်စီ/ ရှမ်းပြည်တပ်မတော် (RCSS/SSA) နဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော်တို့ တို်က်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ပြန်ပါတယ်။
NCA ထိုးထားခဲ့ကြတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တွေနဲ့လည်း နှစ်ဖက်တပ်များက စာချုပ်ပါအချက်အလက်တွေကို သေသေချာချာမညှိ နိုင်ကြသေးလို့ ဒီလိုတိုက်ပွဲတွေ ထပ်မံဖြစ်ပွားနေရတာဖြစ်တယ်လို့ မရန်ဂျော်ဂွန်ကသုံးသပ်ပြောဆိုသွားပါတယ်။
ဆွေးနွေးထားတဲ့ တပ်နယ်မြေချထားရေးကိစ္စရပ်တွေကို တစ်ချက်ခြင်း အကောင်အထည်မဖော်နိုင်တာက အောက်ခြေမှာ ထိပ်တိုက်တွေ့နေရတာဖြစ်ပါတယ်။ NCA ထိုးထားပေမယ့်လည်း နှစ်ဖက် သဘောတူညီချက်များကိုမဆွေးနွေးနိုင်ခြင်း ၊ အာမခံချက် မရှိခြင်းတို့ကြောင့် ယခုလို တိုက်ပွဲတွေလည်းထပ်မံ ဖြစ်ပွားနေကြရတာဖြစ်တယ်လို့ နိုင်ငံရေး လေ့လာသုံးသပ်သူတွေက ပြောဆိုထားကြပါတယ်။
“ အခုချိန်မှာအားလုံးက တချိန်တည်းမှာ ပါဝင်နိုင်တဲ့ အခြေအနေ၊ အခင်းအကျင်း ဖြစ်မလာသေးရင်တောင်မှ တစ်ချိန်ချိန်မှာ အားလုံးပါဝင်လာနိုင်တဲ့ အခင်းအကျင်းနဲ့ တွေ့ဆုံညှိနှိုင်းမှုတွေ အတွက်အစိုးရဘက်က စဉ်ဆက်မပြတ်ဆောင်ရွက်နေပါတယ်ဆိုတာကို ကျနော်တို့ကအစိုးရဆီကနေ တိကျခိုင်မာတဲ့ ကတိကဝတ်နဲ့ ရယူချင်ပါတယ် ”လို့ UNFC က အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ခူးရယ်ကပြောပါတယ်။
UNFC အဖွဲ့ဝင်တွေအနေနဲ့ သူတို့ NCA စာချုပ်မှာပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးနိုင်ဖို့အတွက် အဆိုပြုထားတဲ့ အချက်ကိုးချက်ထဲမှာမှ(၁) အချက်မှာဆိုရင်တနိုင်ငံလုံးအပစ်အခတ်ရပ်စဲကြောင်းကြေငြာခြင်းကိုအစိုးရ ၊ တပ်မတော်က ၎င်းတို့နဲ့သဘောတူညီချက်ရရှိပြီးနောက် ၂၄ နာရီအတွင်းထုတ်ပြန်ပြီး UNFCအဖွဲ့ဝင်မှ အဖွဲ့တွေက ၄၈ နာရီအတွင်းထုတ်ပြန်မယ်လို့ ပါပါတယ်။ နံပါတ် ၄အချက်မှာဆိုရင် ၂၁ ရာစုပင်လုံညီလာခံကနေထွက်လာတဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်တွေအပေါ်အခြေခံပြီးဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအပါအဝင် ဥပဒေများကိုရေးဆွဲပြဌာန်းရန် ဆိုတာပါပါတယ်။ အချက် ၅ မှာတော့ တပ်ပိုင်းဆိုင်ရာကျင့်ဝတ်တွေ ၊ စောင့်ကြည့်ရေးလုပ်ငန်းလမ်းညွန်နှင့် တပ်နေရာပြန်လည်နေရာချထားရေးတို့ကို ကြိုတင်သဘောတူညီမှုရယူရန် ဆိုတာပါပါတယ်။နံပါတ် ၆ ချက်မှာတော့ ပူးတွဲစောင့်ကြည့်ရေးကော်မတီတစ်ရပ်ကိုလည်းနိုင်ငံတကာမှအစိုးရကိုယ်စားလှယ်တွေဖွဲ့စည်းထားတဲ့ ကြီးကြပ်စောင့်ကြည့်ရေးအဖွဲ့နဲ့အတူဖွဲ့စည်းသွားရန် ဆိုတာတွေပါပါတယ်။
UNFCအဖွဲ့ဝင်တွေ အဆိုပြုထားတဲ့ အချက်၉ချက်ထဲက တချို့အချက်တွေမှာဆိုရင် အစိုးရတပ်မတော်နဲ့အစိုးရအတွက် အဓိကစိန်ခေါ်မှုတွေ ရှိလာစေတဲ့အချက်တွေဖြစ်လာပါတယ်။ သူတို့ဘာကြောင့် NCA ထဲကိုအချက် ၉ ချက်ထပ်မံ ဖြည့်စွက်ဖို့ တောင်းဆိုထားကြတာလဲဆိုတာက ဒီလိုအာမခံချက် သဘောတူညီချက်ကတိပြုမှုတွေ ရှိမှသာလျှင် တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ ရပ်တည်ချက် အာမခံချက် တွေရှိလာနိုင်မှာဖြစ်တယ်လို့ ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်တွေကို လေ့လာသုံးသပ်သူတွေက ပြောဆိုထားကြပါတယ်။
ကယားပြည်နယ်မှာရှိတဲ့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့တစ်ခုဖြစ်တဲ့ UNFC အဖွဲ့ဝင်ကရင်နီအမျိုးသားတိုးတက်ရေးပါတီ (KNPP) ဟာဆိုရင် ပြည်နယ်အဆင့်နဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောညီမှုရရှိထားပြီးကတည်းက တိုက်ပွဲတစ်ကြိတ်သာ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ NCA မထိုးထားသည့် အဖွဲ့တစ်ဖွဲကလည်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အခုလိုတစ်ခြားဒေသတွေမှာ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေပြီးတော့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေ အသီးသီးထုတ်ပြန်တဲ့အပေါ် ကယားပြည်နယ်ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးပဲ့ဒူကတော့ “ တပ်မတော်နဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ပြောတဲ့စကားကိုတော့ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ်လေးကြိုဆိုရမှာပဲ ဘာဖြစ်လဲဆိုရင် တပ်မတော်ကဒီစကားကိုပြောတယ်ဆိုကတည်းက သူတို့ကတော့သဘောထားပိုပြီးတော့မှ ကြီးလာတယ်ဆိုတဲ့အမြင်ကတော့ မြင်တယ်ပေါ့လေး” လို့ ထင်မြင်ပြောပြသွားပါတယ်။
တစ်ဘက်လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းတွေဘက်ကကြည့်ရင်လည်း တစ်ကယ့်စစ်သားတွေကို တိုက်တာလားဒါမှမဟုတ် မြို့ထဲမှာဝင်ပြီးတော့မှနောက်ဆုံး ပြည်သူတွေကို ဓားစာခံအဖြစ်နဲ့ တစ်ချို့ဖြမ်းသွားတဲ့ကိစ္စကလည်းပါတော့ ဘယ်လိုနားလည်ရမလဲမသိဘူး။ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းကို တစ်ဘက် အင်အားကြီးတဲ့နိုင်ငံတစ်ခုက မြောက်ပေးနေတဲ့ကိစ္စများ ရှိသလားဆိုတာတွေကအစ စဉ်းစားတာပေါ့လို့ ဆိုပါတယ်။
ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်နဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ “မတူညီကွဲပြားမှုတွေအားလုံးက သူတို့ကမာန်မာနတွေနဲ့ ဆက်ပြီးတော့မှ ကိုယ့်ဘက်မှာပဲမှန်တယ်ဆိုပြီးတော့မှ သဘောထားကွဲလွဲတဲ့ဟာတွေကို သဘောမတူပေးနိုင်ဘူးဆိုရင်တော့ ငြိမ်းချမ်းရေးကတော့ ရမှာမဟုတ်ဘူး။”လို့ ဦးပဲ့ဒူက သုံးသပ်ပြောဆိုသွားပါတယ်။
