ဆန္ဒပြပွဲများ ဘာကြောင့်များလာခဲ့ရသလဲ

မူအက်စတာ

အန်အယ်လ်ဒီအစိုးရအဖွဲ့ အာဏာလွဲပြောင်းရယူခဲ့သည်မှာ ၂၀၁၆ ခုနှစ် ဧပြီလမှ ၂၀၁ရ ဧပြီလအထိမှာ ၁ နှစ်ပြည့်ခဲ့ချေပြီ။  ကယား(ကရင်နီ)ပြည်နယ်တွင် အန်အယ်လ်ဒီအစိုးရ တက်လာပြီးနောက် အကြောင်းအရာများအပေါ် အခြေခံကာဆန္ဒပြတောင်းဆိုမှုများ အများအပြားဖြစ်လာခဲ့သည်။

အဘယ်ကြောင့် ဆန္ဒပြမှုများ နေ့စဉ်နှင့်အမျှ များပြားလာခဲ့ရသလဲဆိုတာ ။ ပြန်ကြည့်လိုက်မည်ဆိုလျှင် ပြည်သူများအပေါ် အစိုးရများ၏ လျစ်လျူရှုမှုများလာခြင်းများ၊ ပြည်သူများ၏ ဆန္ဒများကို စိတ်ပါဝင်စားမှုများလာခြင်းတို့ကြောင့်သာ ဖြစ်ပါသည်။

ပြည်သူများသည် ၎င်းတို့ ကိုယ်တိုင်ရွေးချယ်တင်မြှောက်ထားသည့် ကိုယ်စားလှယ်များကို ၎င်းတို့အစား ပြုလုပ်ပေးနိုင်ရန်အတွက် တိုက်တွန်းခြင်းများသာ ဖြစ်ပေသည်။

ပြည်နယ်အစိုးရများ၊ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များကို  ပြည်သူများက တစ်နည်းနည်း တစ်ဖုံဖုံ တိုက်တွန်းနေကြတော့သည်။ အန်အယ်လ်ဒီအစိုးရ၏ တာဝန်ယူထမ်းဆောင်နေသည့် တစ်နှစ်တာအတွင်း ပြည်သူများ ဆန္ဒပြမှုများ (၁၁)ကြိမ်တိုင်တိုင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

ဆန္ဒပြမှုဖြစ်ပွားရသည့်အကြောင်းရင်းမှာ ပြည်သူများကြား၌ ဖြစ်ပွားနေသည့် အရေးကိစ္စများအားလုံးကို ၎င်းတို့ ရွေးချယ်ခဲ့သည့်အစိုးရ   ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းစေလိုသည့် အတွက်ကြောင့်သာ တွန်းအားပေးနေရခြင်းဖြစ်ကြောင်း ဆန္ဒပြပွဲများတွင် ပါဝင်ဦးဆောင်ခဲ့သည့် ကိုဒီးဒီကဆိုသည်။

ငြိမ်းချမ်းစွာ စီတန်းလှည့်လည်ခွင့်ဥပဒေကို ပြန်ပြောင်းလိုက်ရာတွင် ယခင်ကလို ခွင့်ပြုစာကို တစ်ပတ်ကြိုတင်၍ အကြောင်းကြားကာ ခွင့်ပြုမိန့်ရယူရန်မလိုတော့ပဲ၊ ဆန္ဒပြပွဲကျင်းပမည့်အချိန်နီးမှ အကြောင်းကြားကြားနိုင်ပြီး ခွင့်ပြုမိန့်ကို စောင့်စရာမလိုတော့သည်ဖြစ်၍ ယခင်ကထက် ပို၍လွတ်လပ်စွာ ဆန္ဒပြပွဲပြုလုပ်ရန် လွယ်ကူလာခဲ့သည်။

အချို့ဆန္ဒပြမှု အကြောင်းအရာအချို့သည် ပြည်နယ်အစိုးရနှင့်မသက်ဆိုင်ပဲ ပြည်ထောင်စုနှင့် တိုက်ရိုက်သက်ဆိုင်သည့် အကြောင်းအရာလည်း ရှိပေသည်။ အချို့အကြောင်းအရာဖြစ်သည့် ပြောင်းဖူးသပိတ်( ဈေးကွက်မြှင့်တင်ပေးရန် အစိုးရကို တောင်းဆိုသည့် ဆန္ဒပြပွဲ)သည် ပြည်နယ်အစိုးရနှင့် မသက်ဆိုင်ပေ။ ထို့အပြင် အစိုးရများသည် ပြဿနာဖြစ်ပွားချိန်တွင် အချိန်မီကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခြင်းမရှိပဲ အချိန်ဆွဲထားသည့်အတွက်ကြောင့် ပြဿာနာများ ပိုဖြစ်ပွားခဲ့ရကြောင်း ကိုဒီးဒီကဆိုသည်။

ပြည်နယ်အတွင်း ကျောင်းသားများဆန္ဒပြမှု နှစ်ကြိမ်တိတိဖြစ်ခဲ့သည့် ဘွဲ့နှင်းသဘင်ခန်းမဆန္ဒပြမှုသည် ပြည်နယ်အစိုးရနှင့် တိုက်ရိုက်ပတ်သက်နေသည်။ ပထမအကြိမ်ဆန္ဒပြမှုတွင် အစိုးရမှ တုံ့ပြန်မှုတစ်စုံတရာ မပေးခဲ့ခြင်းကြောင့် ဒုတိယအကြိမ်ထပ်မံ ဆန္ဒပြခဲ့ရကြောင်း ကိုဒီးဒီက ဆိုသည်။

 “ ဥပမာ ဘွဲ့နှင်းသဘင်ဆိုရင်လည်း အဲ့ကတည်းကတွေ့တာ တစ်ခါတည်းရှင်းပြလိုက်ရင် နောက်တစ်ခေါက်ဖြစ်လာစရာ အကြောင်းမရှိဘူးပေါ့နော။ အဲ့လို ချက်ခြင်းမဖြေရှင်းပဲနဲ့ အဲ့လိုပေါ့နော၊ ပြီးတော့ရဲတွေကလည်း ခြိမ်းခြောက်တော့ ဆန္ဒပြတဲ့အထိ ဖြစ်လာတယ်ပေါ့နော” ဟု ကိုဒီးဒီကဆိုသည်။

ကယားပြည်နယ်၏ နိုင်ငံရေးကို စိတ်ဝင်တစားစောင့်ကြည့်နေသူ LAIN နည်းပညာအထောက်အကူပြု ဘုတ်အဖွဲ့ဝင် ဦးကျော်ထင်အောင်က  ယခုကယားပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့၏ လုပ်ဆောင်ပုံကို ထောက်ပြထားသည်။

“အခုအစိုးရကို ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ သူတို့စီမံခန့်ခွဲမှု ညံ့ဖျင်းတာရယ်၊ သူတို့ လုပ်ကိုင်ဆောင်ရွက်မှု လိုအပ်တာရယ် အဲ့ဒါတွေကြောင့် ကယားပြည်နယ်အတွင်းမှာရှိတဲ့ နိုင်ငံရေး နိုးကြားသူတွေက အေးချမ်းစွာ ဆန္ဒပြခဲ့ကြတယ်ပေါ့” ဟု ၎င်းကပြောသည်။

ပြည်သူများ၏ ဆန္ဒုပြမှုများတွင် အစိုးရမှ ပြန်လည်တုံ့ပြန်မှုများလည်း ရှိခဲ့သလို ပြန်လည်တုံ့ပြန်မှုမရှိခဲ့သည့် ကိစ္စများလည်း ရှိခဲ့သည်။

ပြောင်းဖူးဈေးနှုန်းကျချိန် ဒေသခံများ၏ သီးနှံဈေးနှုန်းသတ်မှတ်ပေးရန် တောင်းဆိုဆန္ဒပြခဲ့ချိန်တွင် အစိုးရက တောင်သူများသို့ သတင်းထုတ်ပြန်ပေးခြင်း၊ တောင်သူများနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခြင်းစသည်များ မရှိခဲ့ကြောင်း သိရပါသည်။

တစ်နှစ်အတွင်း ဆန္ဒပြမှု ၁၁ ခုတို့တွင် ဘွဲ့နှင်းသဘင်အဆောက်အဦးအတွက် ၂ ကြိမ်၊ မြေယာသိမ်းဆည်းမှုအတွက် မြကလပ်တောင်တွင် ဆန္ဒပြမှု ၂ ကြိမ်၊ ထူဒူငံသကျေးရွာတွင် မြေယာသိမ်းဆည်းမှုအတွက် ၂ ကြိမ်၊ သီးနှံဈေးနှုန်း သတ်မှတ်ပေးရန်အတွက် ၁ ကြိမ်၊ ပွန်ချောင်းရေကာတာအတွက် ဆန္ဒပြမှု ၁ကြိမ်၊ အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးရုံးအတွက် ဆန္ဒပြမှု ၂ကြိမ် နှင့် မိုးဗြဲတောင်သူများနှင့် ကယားတောင်သူများ ပူးပေါင်း မြေယာဆန္ဒပြမှု ၁ ကြိမ် စသည်တို့ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။

ပြည်သူများ၏ တောင်းဆိုချက်ကို အလေးထားမှုမရှိလျှင် လက်ရှိအာဏာရပါတီနှင့် အစိုးရတို့၏ ပုံရိပ်မှာ ကျဆင်းနိုင်ပြီး ပြည်သူများအပေါ် အနိုင်ယူချင်ကြသည့် အဖွဲ့အစည်းများအတွက်လည်း အခွင့်ကောင်းဖြစ်လာစေပါသည်။

အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ပြည်သူများအပေါ်အနိုင်ယူချင်ကြသည့် အဖွဲ့အစည်းများ၊ ဌာနဆိုင်ရာများသည် အစိုးရအပေါ် ကျေကျေလည်လည်ပေါင်းပြီး နိုင်ငံတော်အပေါ် လာဘ်စားမှုများ များပြားလာမည်ဖြစ်သည်။

ထိုသို့ မသမာမှုများ၊ အကျင့်ပျက်ခြစားမှုများနှင့် ပြည်သူများအပေါ် ဖိနှိပ်မှုများ ပိုမိုများပြားလာနိုင်သည်။

တဖက်မှာလည်း အစိုးရက တရားဥပဒေစိုးမိုးရေး ၊ လာဘ်ပေးလာဘ်ယူတိုက်ဖျက်မှုတွေ လုပ်ဆောင်နေပြီလို့လည်း  ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ် ဦးအယ်လ်ဖောင်းရှိုက ပြောဆိုထားပါသည်။

ယခင်အစိုးရလက်ထက်ခေတ်အဆက်ဆက်တွင် ကားယားပြည်နယ်သည် ဆန္ဒပြပွဲမရှိ အလွန်အေးခြမ်းတည်ငြိမ်သော ပြည်နယ်တခုအလား ထင်မှတ်တတ်ကြသည်။ အမှန်စင်စစ်သည် အာဏာရှိသည့် အဖွဲ့အစည်းများ၊ ဌာနဆိုင်ရာများ၊ အာဏာပိုင်များ၏ ဖိနှိပ်အုပ်ချုပ်မှုကြောင့်သာ ဖြစ်ပါသည်။

ထိုဖိနှိပ်မှုအောက်တွင် အကြောက်တရားများက ပြည်သူတွေအားလုံး၏အသိအမြင်များကို ဖုံးကွယ် ပျောက်ကွယ်စေခဲ့ခြင်းပင်ဖြစ်ပါသည်။

ယခုအစိုးရလက်ထက်တွင် ကယားပြည်နယ်အတွင်း နှစ်ပေါင်း ခြောက်ဆယ်တွင် တစ်နှစ်အတွင်း ယခုကဲ့သို့ ဆန္ဒပြပွဲအများဆုံး ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့ခြင်း ၊ တိုင်စာပစ်စာများပေးပို့လာနိုင်ခြင်း၊ စသည်တို့ကိုတွေ့နေမြင်နေကြားနေရခြင်းသည် လူထုများ အကြောက်တရားမှ တဖြည်းဖြည်း ရုန်းထွက်လာကြပြီဆိုတာ သက်သေပြနေကြတာများလား။

ဒါသည် ပြည်သူက ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ  မိမိတို့ ဆန္ဒ မဲတပြားဖြင့် ရွေးခြယ်တင်မြောက်ခဲ့သည့် အစိုးရ၊ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များကို အားကိုးယုံကြည်မှုအပြည့်ရှိနေခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် လုပ်ရပ်များဖြစ်လေမလား။