ကန္တာရဝတီတိုင်း(မ်) ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ် အထွေထွေအုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာနနှင့် မြို့နယ်လယ်ယာမြေစီမံခန့်ခွဲရေးနှင့်စာရင်းအင်းဦးစီးဌာန ကနေပြီးတော့ ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ် တောင်သူတချို့ကိုတောင်ယာမြေ ပြန်လည်ချပေးတဲ့အတွက် တောင်သူတွေက လက်မခံခဲ့ဘူးလို့ ကရင်နီပြည်တောင်သူလယ်သားမားသမ္မဂကိုတူရယ်က ပြောပါတယ်။ “ ဒီပြန်ပေးတဲ့ဟာကိုလဲသူတို့မယူရဲဘူး လိပ်ပြာမသန့်ဘူးလဲဖြစ်တယ်။ ပြီးတော့ ဒါကယူတယ်ဆိုတာ ကျတော်တို့ကိုအချင်းချင်းရန်တိုက်ပေးတယ်ဆိုတဲ့သဘောမျိုးသက်ရောက်တယ်ဆိုတော့ ဒီပြန်ပေးတဲ့ဟာကိုတော့ သူတို့မယူရဲဘူးပေါ့။ အကယ်လို့ပြန်ပေးချင်ရင်တောင် အကုန်လုံးပြန်ပေးပါ တောင်းဆိုထားတဲ့လူတွေအားလုံးကိုပြန်ပေးပါ ပြီးတော့ မျှမျှတတဘဲလုပ်ပေးဖို့ပေါ့ သို့မဟုတ်ရင် ကျိုကြားကွက်ကြားမျိုးပေးတာ ရန်တိုက်ပေးသလိုဖြစ်တယ်ဆိုပြီးတော့ သူတို့မယူတာ။” လို့ ဦးတူရယ်ကပြောပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဧပြီလ ၂၉ရက်နေ့မှာ ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ် ဒေါဆိုရှေ့ကျေးရွာက တောင်သူ(၅) ဦးကို ဒေါဆိုရှေ့ရွာဟောင်း သင်္ချု ိင်းကုန်းတောင်ခြေနားက မြေတွေကို ပြန်ပေးမယ်ဆိုပြီး ဒေါဆိုရှေ့တောင်သူ ၅ဦးကို မြေယူမည်ဆိုပါက လက်မှတ်ထိုးပြီးတော့ယူလို့ရကြောင်း ၊ မယူဘူးဆိုရင်လဲ မယူနိုင်တဲ့အကြောင်းလက်မှတ်ထိုးဖို့အတွက်ပြောခဲ့ပေမဲ့ […]
တောင်သူ
ကန္တာရဝတီတိုင်း(မ်) စစ်တပ်ကနေ ကယား(ကရင်နီ) ပြည်နယ်အတွင်း တရားစွဲထားတဲ့ တောင်သူတွေကော၊ စက်သမားတွေကော၊ တောင်သူအရေးလုပ်ရှားတဲ့ လူငယ်တွေဟာဆိုရင် အခုချိန်မှာ ထောင်ဒဏ်နဲ့ ငွေဒဏ်အမိန့်ချမှတ်ခံလိုက်ရပြီး ချုပ်ရက်နဲ့ ခံစားခွင့်နုတ်လိုက်ရာမှာ မတ်လ ၁၃ ရက်နေ့က ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာခဲ့ကြပါပြီ။ မတ်လ ၁၃ ရက်နေ့ ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ် တရားရုံးမှာတော့ ပုဒ်မ ၄၄၇ နဲ့ တရားစွဲဆိုခံရတဲ့ တောင်သူတွေကို ဦးဆုံး အမိန့်ချခဲ့ပါတယ်။ ထောင်ဒဏ် ၁၅ရက်ကျခံရမှာဖြစ်ပြီး ထောင်ဒဏ်မကျခံပါက ငွေဒဏ်တစ်သောင်း ဒဏ်ငွေ ဆောင်ရမည်လို့ အမိန့်ချမှတ်လိုက်ပါတယ်။ ပုဒ်မ ၄၄၇ အမိန့်ချမှတ်အပြီး တရားရုံးကနေ ဦးဆုံး အပြင်ထွက်လာခဲ့တဲ့ တောင်သူတွေဟာ အမျိုးသမီးတွေ အများစုဖြစ်ကြပြီးတော့ မျက်နှာမရွှင်မပျနဲ့ဝမ်းနည်းလျက်ထွက်လာခဲ့ကြပါတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ ပုဒ်မ အမျိုးမျိုးစွဲခံရတဲ့ […]
ကန္တာရဝတီတိုင်း(မ်) ကယားပြည်နယ် လွိုင်ကော်မြို့နယ်အတွင်းက လယ်မြေကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး အမြောက်တပ် ၃၅၆ နှင့် ခြေမြန်တပ်ရင်း ၂၅၀ တို့မှ တရားစွဲဆိုထားသည့်အမှုကို လွိုင်ကော်မြို့နယ်တရားရုံးမှ ယနေ့ မှာ ဒဏ်ငွေ၊ ထောင်ဒဏ်များနှင့် အမိန့်ချမှတ်ခဲ့တယ်လို့သိရပါတယ်။ အခုလို အမိန့်ချမှတ်တာကို လက်ခံလိုက်တာဟာ တရားစွဲတဲ့ စစ်တပ်ကို ကျေနပ်အောင်နဲ့ တောင်သူတွေဘက် သက်သာရာစေလိုတာဖြစ်ပြီး တောင်သူတွေအနေနဲ့မှားသည်ဖြစ်စေမှန်သည် ဖြစ်စေ အမှုရှုံးမယ်ဆိုတာကို အစကတည်းက သိပြီးသားဖြစ်တယ်လို့ တရားစွဲဆိုခံရတဲ့တောင်သူတစ်ဦးဖြစ်သူ ဦးဦးရယ်ကပြောပါတယ်။ “ ရှင်းရှင်းပြောရင်နှစ်ဘက်စလုံး ဟို စစ်တပ်ဘက်ကလည်း ကျေနပ်သွားအောင် ၊ ကျနော်တို့တောင်သူဘက်ကလည်းမှားသည်ဖြစ်စေမှန်သည်ဖြစ်စေ သက်သာအောင်၊ ပေါ့အောင်လုပ်လိုက်တဲ့သဘောဘဲ၊ ကျနော်တို့အစကတည်းကလဲသိပြီးသား ကျနော်တို့အစကတည်းက မှားသည်ဖြစ်စေမှန်သည်ဖြစ်စေ ရှုံးမယ်ဆိုတာ သိပြီးသား၊ ဒါပါဘဲ” လို့ပြောပါတယ်။ လွိုင်ကော်မြို့နယ်အတွင်းက ဒေါမူကလား၊ […]
ကန္တာရဝတီတိုင်း(မ်) အမတ (၃၆၀)ကနေ ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ် ဒေါဆိုရှေးတောင်သူတွေကို တရားစွဲထားတာဆိုရင် ဒီနေ့မှာတော့ ပုဒ်မ ၄၄၇ နဲ့ဆွဲထားခံရတဲ့သူတွေကို ငွေဒဏ်တစ်သောင်းချမှတ်ခဲ့ပြီး ငွေဒဏ်မဆောင်ပါက ထောင်ဒဏ် ၁၅ရက်၊ ပုဒ်မ (၆/၁)နဲ့တရားစွဲခံရတဲ့သူတွေကတော့ အလုပ်နဲ့ထောင်ဒဏ်၃လ ချမှတ်လိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ်တရားရုံးကနေ စုစုပေါင်း တောင်သူလယ်သမားအပါအဝင်၊ စက်သမား စုစုပေါင်း ၁၉ ဦးကို အမိန့်ချမှတ်လိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉ဦး ထဲမှာတော့ တချို့ကတော့ပုဒ်မ ၄၄၇ ၊ တချို့ကတော့ ပုဒ်မ (၆/၁)၊ တချို့ကတော့ ပုဒ်မ ၂ ခုစလုံး ဆွဲဆိုခံရတာဖြစ်ပါတယ်။ ချုပ်ရက်တွေနဲ့ ပြန်နုတ်လိုက်တာဖြစ်လို့ ဒီနေ့မှာတော့ အချုပ်ကျခံထားရတဲ့ တောင်သူတွေ ပြန်လည်လွှတ်မြောက်လာခဲ့ပါတယ်။ ပုဒ်မ ၄၄၇ နဲ့စွဲဆိုခံရတဲ့ တောင်သူတွေကတော့ ငွေဒဏ် […]
ကန္တာရဝတီတိုင်း(မ်) နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ ကရင်နီလူငယ်အင်အားစုတို့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုမှာ စစ်တပ်ကနေ တောင်သူတွေကို တရားစွဲထားတဲ့ကိစ္စ ဆွေးနွေးရာမှာ အားရကျေနပ်မှုမရခဲ့ပေမယ့်လည်း တစ်စုံတရာ မျှော်လင့်ချက်တော့ရရှိခဲ့တယ်လို့ ကရင်နီပြည်တောင်သူလယ်သမား သမဂ္ဂဥက္ကဌ ခူးတူရယ်ကပြောပါတယ်။ “တောင်သူတွေတရားစွဲခံရတာ ၄၁ ယောက်ရှိနေပြီ၊ ၁၁ ယောက်ကထောင်ထဲမှာ ၊ ပုဒ်မ ၅ ခုနဲ့ အမှုက ၇၀ ရှိနေပြီပေါ့ ဆိုတဲ့ဟာ ကျနော်တို့တင်ပြတော့ သူတို့ဘက်က ဒါစိတ်မကောင်းစရာဘဲ ၊ ကျနော့်ဘက်ကလည်းတောင်သူတွေကို သနားဖို့၊ ငဲ့ညှာဖို့၊ ကိုယ်ချင်းစာဖို့ အဲ့တာပြောတော့ သူတို့ဘက်က လုပ်ပေးမယ်ကူညီမယ်ပေါ့၊ အဲ့တော့ တောင်သူကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကျနော်တို့ဘက်က တစ်စုံတရာ မျှော်လင့်ချက်ရှိတယ်လို့ပြောလို့ရပါတယ်” လို့ပြောပါတယ်။ ဒီနေ့မှာကျရောက်တဲ့ ၆၈ နှစ်မြောက် ကယားပြည်နယ်နေ့ကို တက်ရောက်လာတဲ့ […]
ကန္တာရဝတီတိုင်း(မ်) ကယားပြည်နယ်အတွင်း စစ်တပ်က တောင်သူတွေအပေါ်မှာ တရားစွဲဆိုထားတဲ့အပေါ် ဥပဒေအိမ် ဥပဒေပညာရပ်ဆိုင်ရာအသင်းမှ ဒါရိုက်တာ ကျော်ဝဏ္ဏအောင်နှင့် မေးမြန်းချက်များကို ကောက်နုတ်တင်ပြထားပါတယ်။ မေး ။ ။ ကယားပြည်နယ်အတွင်းမှာ လက်ရှိ အစိုးရစစ်တပ်ကနေ တောင်သူတွေအပေါ် တရားစွဲဆိုထားတဲ့အပေါ် ဘယ်လိုမြင်ပါသလဲ။ ဖြေ။ ။ လက်ရှိ မြန်မာ့တပ်မတော် အနေနဲ့ပေါ့ ဒေါဆိုရှေး တောင်သူတွေနဲ့ဒေါမူကလား၊ ၃မိုင်ပကြဲးစံပြကတောင်သူတွေ၊ ဒီမြေနီကုန်းကတောင်သူတွေ တရားဆွဲဆိုချက်အပေါ်မှာကျနော်ရဲ ့ထင်မြင်ယူဆချက်ပေါ့နော်။ ဘာလဲဆိုတော့ နံပတ်တစ်ကတော့ ရွာတွေကတောင်သူတွေ ဘယ်တောင်သူဖြစ်ဖြစ်ပေါ့ သူတို့က အဲ့ဒီမြေမှာလုပ်ကိုင်စားသောက်လာတာ နှစ်ပေါင်း၅၀ကျော်ပြီ။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ သူတို့အခုလုပ်စားနေတာသူတို့ရွာဟောင်းတွေပဲ ဖြစ်တယ်။ တိုင်းရင်းသားရိုးရာအရသူတို့က နှစ်ပေါင်း ၅၀ လုပ်ကိုင်စားသောက်လာတဲ့လူတွေပဲ ဖြစ်တယ်။ တစ်ဖက်မှာတပ်မတော်ကလဲမြေသိမ်းထားတယ်။ မြေသိမ်းဆည်းထားပြီးတော့ ဒါ ဥပဒေနဲ့အညီသူပိုင်ဆိုင်ထားတယ် […]
ကန္တာရဝတီတိုင်း(မ်) ကလေးတွေနဲ့မိခင်တွေ အမျိုးသမီးတွေအများစုလိုက်စီးလာတဲ့ ထော်လဂျီစက်တစ်စီးဟာဆိုရင် ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ် တရားရုံးရှေ့ကို ပုံမှန် တစ်ပတ်တစ်ကြိမ်ရောက်ရှိလာစမြဲပါ။ သူတို့တွေဟာဆိုရင် ဒေါဆိုရှေးကျေးရွာကနေ လာကြတဲ့သူတွေဖြစ်ကြပါတယ်။ ထော်လဂျီစက်ပေါ်မှာဆိုလျှင် အမျိုးသမီးတွေနဲ့ကလေးငယ်တွေအပါအဝင် ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေ၊ ဟင်းခြောက်တွေ၊ထမင်းဗူးတွေက ပုလိုင်းတွေ၊ ခြင်းတောင်းတွေနဲ့အပြည့်တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ တရားရုံးချိန်းရှိတုန်း သူတို့ရဲ့ အမျိုးသားတွေအတွက် ထောင်ထဲမှာစားစရာတွေသယ်သွားနိုင်ဖို့အရောက်လာပို့ ပေးကြတာဖြစ်ပါတယ်။ တချို့အမျိုးသားတွေကတော့ ဆိုင်ကယ်တွေနဲ့ စားစရာတွေသယ်လာပြီးတော့ သူတို့သားတွေကိုလာပို့ဖို့ ရောက်လာကြပါတယ်။ ဒေါဆိုရှေးတောင်သူတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ဦးလီဖဲက “ကျနော့်သားကို ကျနော်လာကြည့်တာ ဘာမှလည်း မကျွေးနိုင်ဘူး၊ မယူလာနိုင်ဘူး။ ဒါပေမဲ့ သူ့ကို တွေ့ချင်တော့ ရုံးချိန်းတိုင်း ကျနော်လာတယ်။ အရမ်းခက်ခဲပင်ပန်းတာပေါ့။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ အလုပ်လုပ်ဖို့လည်း သူ့ကလေးတွေလည်း အရမ်းငယ်သေးတယ်။ ကျနော်လည်း သူ့ကို မကူညီနိုင်ဘူး။ အချုပ်ကျတာလည်း ၂ လ […]
ကန္တာရဝတီတိုင်း(မ်) လက်ရှိပြည်သူ့အစိုးရလက်ထက်မှာ တိုင်းရင်သားတောင်သူတွေရဲ့ အခွင့်အရေးတွေ အချိုးဖောက်ခံနေရမှု ပိုဆိုးဝါးလာနေပြီး ကယားပြည်နယ်အတွင်း ရွာလုံးကျွတ်နီးပါး တောင်သူတွေ တရားစွဲခံရတဲ့ ကိစ္စဟာ လုံးဝမဖြစ်သင့်ဘူးလို့ ချင်းလယ်သမားများကွန်ယက် (Chin Farmers Network) မှ မမိုးမိုးက ပြောပါတယ်။ ” ဒီအစိုးရလက်ထဲမှာ တောင်သူတွေရဲ့အခွင့်အရေးက ဘာတိုးတက်မှုမှမရှိဘူး သူတို့အသစ်ပြင်လိုက်တဲ့ဥပဒေ က တောင်သူတွေအတွက်ပိုဆိုးစေတယ်။ နောက်ပြီးကယားပြည်နယ်မှာ တောင်သူတွေအများကြီးကိုတရားစွဲတာက လုံးဝ မဖြစ်သင့်ဘူး”လို့ မမိုးမိုးကပြောပါတယ်။ ကယားပြည်နယ်မှာမြန်မာ့တပ်မတော်မှ ဒီဇင်ဘာလ ၁၃ ရက်နေ့က ကရင်နီပြည်တောင်သူလယ်သမားသမဂ္ဂ ဝန်ထမ်း၃ဦးနဲ့ တောင်သူလယ်သမား၁၀ဦးကို ပုဒ်မ ၄၄၇နဲ့ ထပ်မံတရားစွဲလိုက်ပါတယ်။ လက်ရှိ မြန်မာ့တပ်မတော်ကတောင်သူလယ်သမားတွေကို တရားစွဲဆိုတာ စုစုပေါင်း တောင်သူ ၄၁ ဦးရှိနေပါတယ်။ တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာ ဒေသခံ […]
ဦးမြာ ယခုနှစ်ကယားပြည်နယ်တွင် ပြောင်းဖူးစိုက်တောင်သူများသည် ပိုးကျမှုဒဏ်ကိုခံခဲ့ရပြီး ပြောင်းဖူးပေါ်ချိန်တွင် ဈေးနှုန်းကျဆင်းမှုကြောင့် တွက်ခြေမကိုက်ဖြစ်နေကြောင်းသိရသည်။ ယမန်နှစ်ပြောင်းပေါ်ချိန်တွင် တစ်ပိဿာ ၅၀၀ နှုန်းဖြင့်ဝယ်ယူခဲ့သော်လည်း ယခုနှစ်ပြောင်းဦးပေါ်ချိန်တွင် တစ်ပိဿာ ၄၀၀ နှုန်းဖြင့်သာဝယ်ယူခဲ့ပြီးယခုအခါတွင် တစ်ပိဿာ ၃၄၅ ကျပ်ဖြင့်သာဝယ်ယူတော့သည်။ ထို့အပြင် ယခုနှစ်တွင် ပြောင်းဖူးကိုဖျက်စီးသည့် ငမြောင်တောင်ပိုးကျရောက်မှုရှိနေပြန်သည်။ ငမြောင်တောင်ပိုးများကိုနှိမ်နှင်းရန် ပိုးသတ်ဆေးကိုဝယ်ယူရသည့်အတွက် ယခင်နှစ်များထက် ငွေအရင်းအနှီးများပိုမိုလိုအပ်ခဲ့ကြောင်း ပြောင်းစိုက်တောင်သူတစ်ဦးဖြစ်သူ ဒေါ်လူမာကပြောသည်။ “အရင်နှစ်တွေထက်အရင်းပိုကုန်တယ်။ ပြီးတော့ဈေးကလည်း မကောင်း အသီးလည်းမကောင်းတော့ အမြတ်နည်းတယ်’’ ဟု၎င်းကဆက်ပြောသည်။ ယခုနှစ်ကယားပြည်နယ်ရှိ ပြောင်းခြံများတွင် ငမြောင်တောင်ပိုးကျရောက်မှု စတင်ကြုံတွေ့နေရတာဖြစ်သည်ဟု စိုက်ပျိုးရေး ဝန်ထမ်း တစ်ဦးက ပြောသည်။ “ဒီနှစ်ကပိုးကျလို့အရင်နှစ်တွေထက်ပိုပြီးဂရုစိုက်ရတယ်။ ပြီးတော့ဈေကလည်းကြာလေကျလေဘဲ’’ ဟု ပြောင်းစိုက်တောင်သူတစ်ဦးဖြစ်သူ ဦးငါးရယ်ကပြောပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်နှစ်စဉ် ပြောင်းဖူး ဧက […]
မီမြာ ကယားပြည်နယ် ဒီးမော့ဆိုမြို့ တပ်မတော်အမြောက်တပ် (၃၆၀)က ဒေါဆိုရှေ့ကျေးရွာတောင်သူများ၏ မြေယာများကို တပ်သိမ်းမြေအဖြစ် သိမ်းလိုက်သည့်အတွက် တောင်သူများ စားဝတ်နေရေးအတွက် အခက်အခဲ ကြုံနေရသည်။ တောင်ယာအလုပ်ကိုသာ လုပ်ကိုင်လာခဲ့ကြသည့်အတွက် တောင်ယာ အလုပ်အပြင် အခြားအလုပ်ကို မလုပ်ကိုင်နိုင်ကြောင်း၊ မြေယာ ပြန်မရလျှင် အခြား လုပ်ကိုင်စားသောက်ရန် မြေယာလည်းမရှိတော့ကြောင်း သိရသည်။ “ကျနော်တို့ ဒါမှပြန်မရဘူးဆိုလို့ရှိရင် အခြားလုပ်ကိုင်စားသောက်ဖို့ မြေယာလည်း ဘာမှမရှိဘူး” ဟု တောင်သူဦးပါးရယ်ကဆိုသည်။ စားဝတ်နေရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေးများအတွက် စိုက်ပျိုးမြေကိုသာ တောင်သူများ မှီခိုအားထားနေကြသည်။ ထို့ကြောင့် သိမ်းထားသော မြေယာများ ပြန်လည်ရရှိရန် အလိုရှိနေကြသည်။ “ကျမတို့က ဒီမြေနဲ့ပဲ အသက်ရှင်နေတော့ ဒီမြေလေးပြန်ရဖို့ တောင်းဆိုချင်တယ်၊ ဒီမြေက ကျမတို့အတွက် […]