ကေးဒူ (ကန္တာရဝတီတိုင်း (မ်))
ကရင်နီပြည် ဒီးမော့ဆိုမြို့နယ် အရှေ့ဘက်ခြမ်းရှိ စစ်ရှောင်စခန်းတစ်နေရာမှာ ရာသီတုတ်ကွေး ဖြစ်ပွားနေကြပါတယ်။ ရာသီတုတ်ကွေးအပြင် ၁၂အောက် ကလေးငယ်တွေမှာ ရေကျောက်ရောဂါပါ အဖြစ်များတာ တွေ့ရတယ်လို့ ဆေးကုသပေးနေတဲ့ ကျန်းမာရေး ဆရာမတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
“အခုက ရာသီပြောင်းလဲကြောင့်ပေါ့နော်။ အဖြစ်များတာက တုတ်ကွေးနဲ့ ရေကျောက်ပေါ့နော်။ ရေကျောက်ရောဂါ အဖြစ်များတယ်။ အများအားဖြင့် တုတ်ကွေးခါကျတော့ လူကြီးကော ကလေးရောပေါ်နော်။ အကုန်လုံးတွေ့ရတာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် ရေကျောက်ခါကျတော့ ၁၂ နစ်အောက် ကလေးတွေမှာ ပိုတွေ့ရတယ်”လို့ စစ်ရှောင်စခန်းမှာ ဆေးကုသပေးနေတဲ့ ဆရာမတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ သြဂုတ်လ လကုန်ခါနီးကနေ စတင်ဖြစ်ပွားတာဖြစ်ပြီး ကလေးအပါအဝင် လူကြီးပါ အဖြစ်များကြတယ်လို့ သိရပါတယ်။ တခြားရောဂါတွေလည်း ဖြစ်နေတယ်ဆိုပေမယ့် အဓိက ဒီရောဂါ ၂ မျိုးက ပိုမို ဖြစ်ပွါးနေတယ်လို့ဆိုပါတယ်။
အဓိက ဆောင်းရာသီ ဝင်ခါနီး ရာသီကူးပြောင်းမှုကြောင့် နှာစေး၊ချောင်းဆိုး၊ ကိုယ်ပူတာတွေ ဖြစ်ပြီး ကလေးငယ်တွေမှာ အဖြစ်များကြတယ်လို့ ကလေးမိခင်တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
“ဘာကြောင့် ဖျားတာလည်းဆိုတော့ နေရာ ပြောင်းရွေ့နေရတာလည်း ပါတာပေါ့နော်။ ပြီးတော့ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲလာခါကြတော့ အများအားဖြင့် နှာစေး၊ချောင်းဆိုး တာတွေဖြစ်တယ်။ နောက် သောက်သုံးရေတွေလည်း သိပ်မသန့်ရှင်းတော့ ယားနာတာတွေ အဖု၊အလုံးထွက်တာတွေ အများအားဖြင့် ကလေးတွေမှာ အဖြစ်များတယ်။ကလေး အယောက် ၂၀ လောက်မှာဆိုရင် ၁၀ ယောက် ၁၅ယောက်လောက် ခဏခန ဖျားကြတယ်”လို့ ကလေးမိခင် တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
စစ်ရှောင်စခန်း တစ်ခုလုံးနီးပါး ဖြစ်ပွားနေကြပြီး အဟာရဓာတ် နည်းပါးလာမှုကြောင့် ကိုယ်ခံအား ကျဆင်းလာတာလည်း ပါဝင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ အနီးအနားက ဆေးခန်းတွေ သွားမပြနိုင်တဲ့ အချိန်တွေမှာဆိုရင် အရေးပေါ် ဆေးတွေအဖြစ် ဒီဂိုဂျင် ၊ ပါရာစီတမောတို့ကိုသာ ဆောင်ထားရတယ်လို့ သိရပါတယ်။
